Onderzoeken doorzoeken

De klachtindiener verzocht om toegang van het publiek tot documenten betreffende nood- en paraatheidsmaatregelen in verband met de inval van Rusland in Oekraïne. De Europese Centrale Bank (ECB) weigerde de toegang van het publiek tot de twee door haar geïdentificeerde documenten op grond van een Verdragsbepaling die stelt dat de werkzaamheden van haar raad van bestuur niet openbaar mogen worden gemaakt. De ECB beriep zich ook op verschillende uitzonderingen krachtens haar regels inzake de toegang van het publiek tot documenten, waaronder het feit dat volledige openbaarmaking de bescherming van het openbaar belang zou ondermijnen wat betreft het financiële, monetaire of economische beleid van de Unie en de internationale financiële betrekkingen.

Het onderzoeksteam van de Ombudsman heeft de documenten in kwestie bestudeerd. Op basis hiervan en rekening houdend met de ruime beoordelingsmarge waarover de ECB beschikt wanneer zij van mening is dat het openbaar belang wat betreft internationale financiële betrekkingen van de Unie in gevaar is, heeft de Ombudsman vastgesteld dat het besluit van de ECB om toegang tot één van de gevraagde documenten te weigeren niet kennelijk onjuist was. Met betrekking tot het andere document was de Ombudsman van mening dat het beroep van de ECB op de vertrouwelijkheid van de werkzaamheden tijdens vergaderingen van de raad van bestuur, zoals vastgelegd in de Verdragen, gerechtvaardigd was.

De Ombudsman heeft het onderzoek afgesloten met de constatering dat er geen sprake was van wanbeheer.

De zaak betrof het besluit van de ECB om het publiek toegang tot documenten betreffende haar aankoopprogramma voor de overheidssector te weigeren. De documenten waren gedeeld met de Duitse Bondsregering om haar in staat te stellen de evenredigheid van het aankoopprogramma voor de overheidssector te beoordelen in de nasleep van een uitspraak van het Duitse constitutionele hof.

Bij de weigering van toegang beriep de ECB zich op een bepaling in het Verdrag volgens welke de besprekingen van de Raad van bestuur van de ECB niet openbaar mogen worden gemaakt. De ECB beriep zich eveneens op de bescherming van het openbaar belang in verband met de vertrouwelijkheid van de beraadslagingen van haar besluitvormingsorganen, de noodzaak het monetair beleid van de Unie te beschermen en de vertrouwelijkheid van documenten die voor intern gebruik bestemd zijn.

Volgens de Ombudsman was de weigering van de ECB om het publiek toegang te verlenen gerechtvaardigd. De Ombudsman trok deze conclusie op basis van het feit dat één document onder de Verdragsbepaling viel volgens welke de beraadslagingen van de Raad van bestuur van de ECB vertrouwelijk zijn. De ECB had naar behoren uitgelegd waarom openbaarmaking van de andere documenten het openbaar belang inzake het monetair beleid zou ondermijnen. De Ombudsman wees op het grote openbare belang van de aangelegenheid, maar nam nota van de inspanningen van de ECB om de klager en het publiek zo veel mogelijk informatie te verschaffen, waarmee hij de zaak sloot.

 

De zaak betrof een verzoek om toegang van het publiek tot documenten met uitvoerige informatie over twee programma’s voor de aankoop van activa van de Europese Centrale Bank (ECB). Als grond voor de weigering van toegang voerde de ECB aan dat openbaarmaking de bescherming van het openbaar belang wat betreft het financiële, monetaire of economische beleid van de Unie of een lidstaat, een door de wet beschermd belang, schade zou kunnen toebrengen. Klager was van mening dat de ECB onvoldoende bewijs had aangedragen dat openbaarmaking van de gevraagde informatie negatieve gevolgen zou hebben voor het aangevoerd openbaar belang en dat de informatie daarom openbaar moet worden gemaakt.

De ECB beschikt over veel vrijheid als het gaat om het beoordelen van de wijze waarop het aangevoerd openbaar belang, namelijk de bescherming van het financiële, monetaire of economische beleid van de Unie of een lidstaat, het beste kan worden beschermd. De bank kan zijn overwegingen bijvoorbeeld baseren op hoe openbaarmaking het gedrag van markten en marktdeelnemers zou kunnen beïnvloeden. De ECB heeft in dit geval een redelijke verklaring verstrekt over de manier waarop markten en marktdeelnemers de gevraagde informatie zouden kunnen inzetten om het financiële, monetaire of economische beleid van de Unie of een lidstaat in gevaar te brengen. Het besluit van de ECB om de toegang van het publiek te weigeren was daarom gerechtvaardigd.

De Ombudsvrouw neemt nota van de verklaring van de ECB dat het zo veel mogelijk informatie over het PEPP en CSPP op zijn website publiceert. Ze moedigt de ECB aan om regelmatig te evalueren of nadere informatie over deze programma’s kan worden gepubliceerd. Dit zal waarschijnlijk nog belangrijker worden naarmate het publiek zich tot de ECB richt voor bewijs dat de bank de ambitieuze verklaringen van zijn president nakomt wat betreft de inspanningen van de bank om het monetaire beleid “groener” te maken.

De ombudsvrouw heeft het onderzoek afgesloten met de constatering dat er geen sprake was van wanbeheer.

De zaak betrof de weigering van de Europese Commissie om het publiek toegang te verlenen tot een advies van haar juridische dienst over het arrest van het grondwettelijk hof van Duitsland over een programma van de Europese Centrale Bank en een daaraan gerelateerd arrest van het Hof van Justitie van de EU. Bij de weigering om toegang tot het document te verlenen baseerde de Commissie zich op de noodzaak tot bescherming van het financieel, monetair en economisch beleid van de Unie en op de noodzaak tot bescherming van juridische adviezen en de besluitvormingsprocedure van de Commissie.

De Ombudsman heeft het document bekeken en vastgesteld dat er geen kennelijke fout is gemaakt bij de beoordeling van de Commissie. Zij heeft het onderzoek derhalve afgesloten met de constatering dat er geen sprake was van wanbeheer.

Het arrest van het grondwettelijk hof van Duitsland kan ongekende gevolgen hebben voor de rechtsorde in de Unie. De Ombudsman erkent dat het publiek er belang bij heeft zeker te weten dat de Commissie dergelijke gevolgen op de juiste wijze beoordeelt en hierop waar nodig reageert, overeenkomstig haar rol als hoedster van de Verdragen. Ze vertrouwt erop dat de Commissie het publiek zo veel mogelijk zal blijven informeren over eventuele toekomstige stappen die zij als reactie op het arrest besluit te nemen.