Informacje dla przedsiębiorstw i organizacji

Pomoc w rozwiązywaniu problemów z administracją UE

Przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, uczelnie wyższe, ośrodki badawcze, gminy, grupy interesu i inne organizacje mogą składać do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich skargi dotyczące niewłaściwego administrowania w instytucjach, organach, urzędach i jednostkach organizacyjnych UE.

Czego może dotyczyć skarga?

Niewłaściwe administrowanie oznacza, że jest ono wadliwe lub nieudolne. Może mieć miejsce na przykład podczas realizacji projektów lub programów finansowanych z funduszy unijnych. Poza tym przedsiębiorstwa i inne organizacje często wchodzą w bezpośredni kontakt z instytucjami UE w kontekście przetargów lub zawieranych umów, udziału w procedurach konsultacji, działalności lobbyingowej lub prób uzyskania dostępu do ważnych dokumentów lub informacji dotyczących obszaru prowadzonej przez nie działalności. Przykłady spraw rozpatrywanych przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich:

• Opóźnienia w płatnościach
• Spory wynikające z umów
• Problemy związane z zaproszeniami do składania ofert
• Brak przejrzystości/odmowa dostępu do dokumentów
• Nieuzasadniona zwłoka
• Naruszenie praw podstawowych

Dlaczego należy składać skargi?

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich dąży do polubownego rozwiązania sprawy, satysfakcjonującego zarówno skarżącego jak i zainteresowaną instytucję. Świadczona przez niego pomoc jest bezpłatna, szybka i skuteczna. W wielu sytuacjach interwencja Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich stanowi alternatywę dla procedury sądowej.

Czego nie może dotyczyć skarga?

Mandat Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich ogranicza się do instytucji, organów i jednostek organizacyjnych UE. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie może rozpatrywać skarg dotyczących:

• na władze krajowe, regionalne i lokalne państw członkowskich, nawet jeżeli skargi dotyczą spraw związanych z UE;
• działań krajowych sądów lub rzeczników praw obywatelskich;
• skarg na przedsiębiorstwa lub osoby fizyczne.

Jednakże w razie zwrócenia się do Rzecznika z problemami należącymi do tych obszarów, dołoży on wszelkich starań, aby wskazać skarżącemu organ, do którego powinien się zwrócić.

 Gdzie można uzyskać więcej informacji?

Na stronie internetowej Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (http://www.ombudsman.europa.eu) można znaleźć więcej informacji, zgłosić skargę lub skontaktować się z biurem Rzecznika. Skargi można składać w dowolnym oficjalnym języku UE.

Przykłady spraw rozpatrywanych przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich

Organizacja pozarządowa otrzymuje 70 000 EUR od Komisji Europejskiej

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich pomógł rozstrzygnąć spór pomiędzy Komisją Europejską a organizacją pozarządową, dotyczący projektu unijnego realizowanego w ramach „Europejskiego Dialogu Migracyjnego”. Po przeprowadzeniu kontroli Komisja wydała nakaz odzyskania środków o łącznej wysokości 130 000 EUR, ponieważ organizacja pozarządowa nie dostarczyła w terminie wymaganych dokumentów dotyczących kosztów personelu. Komisja ostatecznie przystała na zaproponowane przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich polubowne rozwiązanie i zwróciła organizacji 70 000 EUR.

Skargi dotyczące opóźnień w płatnościach

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał wiele skarg dotyczących opóźnień w dokonywanych przez Komisję płatnościach. Skargi te pochodziły od przedsiębiorstw, ośrodków badawczych, organizacji pozarządowych, wyższych uczelni i innych stowarzyszeń uczestniczących w realizacji projektów i umów finansowanych ze środków unijnych. Po przeprowadzonym w 2010 r. z własnej inicjatywy dochodzeniu i konsultacji społecznej Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich ustalił, że zarówno liczba przypadków opóźnień w płatnościach, jak i ich łączna suma, znacznie spadły w ostatnich latach. Rzecznik nadal jednak systematycznie monitoruje sytuację.

Większa przejrzystość w Europejskiej Agencji Leków

Europejska Agencja Leków (EMA), działając na rzecz ochrony zdrowia publicznego, zatwierdza i monitoruje produkty lecznicze dopuszczane do obrotu na rynku UE. Otrzymuje ona informacje dotyczące podejrzanych działań niepożądanych leków od władz państw członkowskich oraz firm farmaceutycznych. W kilku przypadkach Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich zalecił upublicznienie raportów na temat działań niepożądanych, badań klinicznych i raportów z testów. EMA ostatecznie zmieniła obowiązujące zasady przejrzystości, między innymi przyjmując nowe reguły pozwalające na znacznie szerszy dostęp do dokumentów Agencji.

Skargi dotyczące procedury ochrony konkurencji

Intel – producent mikroczipów – wniósł skargę do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich twierdząc, że Komisja nie sporządziła protokołu z ważnego zebrania bezpośrednio dotyczącego prowadzonego przez nią dochodzenia w sprawie praktyk monopolistycznych, którego przedmiotem był Intel. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich skrytykował Komisję za niesporządzenie odpowiedniego sprawozdania oraz za nieuwzględnienie porządku zebrania w aktach. W rezultacie Komisja zmieniła swoje procedury dochodzenia zgodnie z zaleceniami Rzecznika.

OLAF zapewnia dostęp do dokumentów

Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) wszczął dochodzenie dotyczące rzekomo sfałszowanych, hiszpańskich certyfikatów na import bananów. Na podstawie prośby wystosowanej przez OLAF belgijskie służby celne rozpoczęły dochodzenie, którego przedmiotem były dwa przedsiębiorstwa z Belgii. Te ostatnie zwróciły się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich po tym, jak OLAF odmówił im dostępu do dokumentów dotyczących dochodzenia w sprawie rzekomego fałszerstwa. OLAF ostatecznie przystał na zaproponowane przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich polubowne rozwiązanie i udzielił dostępu do dokumentów.

Rozstrzygnięcie sporu pomiędzy Komisją a stowarzyszeniem kulturalnym

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich pomógł Komisji rozstrzygnąć spór dotyczący płatności z niemieckim stowarzyszeniem na rzecz kultury. Komisja początkowo odmówiła zapłacenia zaległej sumy 6 000 EUR za wystawę poświeconą 28 regionom europejskim, twierdząc że nie została należycie poinformowana na temat realokacji pewnych sum z budżetu. Ostatecznie Komisja przyjęła zaproponowane przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich polubowne rozwiązanie i zapłaciła stowarzyszeniu należną sumę 6 000 EUR oraz ponad 1 500 EUR odsetek.