Cuardaigh fiosrúcháin

The case concerned a request for public access to documents held by the European Border and Coast Guard Agency (Frontex) concerning return operations. The complainant specifically asked to receive the requested documents in a machine-readable format. Frontex disclosed the requested documents, but in a different format.

The Ombudsman asked Frontex to explain in more detail its reasons for providing the complainant with a non-machine readable format. In reply, Frontex disclosed the documents in a machine-readable file format.

Since Frontex settled the problem, the Ombudsman closed the inquiry.

D’iarr an gearánach, ar iriseoir é, rochtain phoiblí ar na doiciméid uile a bhí nochta ag Frontex, tar éis iarrataí ar rochtain phoiblí, sa tréimhse ó 2016 go 2018, agus ó mhí na Samhna 2020 go dtí lá a iarrata i mí na Nollag 2021. D’iarr sé rochtain freisin ar na hiarratais a rinneadh.

Bhreithnigh Frontex an t‑iarratas toirtiúil agus mhol sé don ghearánach an t‑iarratas a roinnt ina iarratais aonair éagsúla chun déileáil leo i ndiaidh a chéile. Dhiúltaigh an gearánach don Ombudsman agus d’iompaigh sé chuig an Ombudsman.

Le linn an fhiosrúcháin chuir an gearánach teorainn lena iarratas chuig na doiciméid a nochtadh cheana féin, a tharchuir Frontex chuige, cé go raibh moill éigin ann. Dá bhrí sin, agus cé nach bhfuil an tOmbudsman cinnte de go raibh an chaoi ar dhéileáil Frontex leis an iarratas ag teacht leis na caighdeáin a bhfuil saoránaigh i dteideal a bheith ag súil leo ó údaráis an Aontais, chinn sí an cás a dhúnadh. Mar sin féin, d’iarr sí ar Frontex tuairisc a thabhairt di maidir le conas amach anseo a chuirfidh sé doiciméid ar fáil ina chlár poiblí a nochtadh tar éis iarrataí ar rochtain phoiblí.

Bhain an cás le hiarraidh ó bheirt thaighdeoirí ar rochtain phoiblí ar dhoiciméid a bhaineann leis na comhaontuithe neamhfhoirmiúla maidir le filleadh agus athligean isteach imirceach neamhrialta atá tugtha i gcrích ag an Aontas le sé thír nach tíortha den Aontas iad. Dhiúltaigh Comhairle an Aontais Eorpaigh rochtain a thabhairt orthu, agus d’áitigh sí go bhféadfadh nochtadh an bonn a bhaint de chaidreamh idirnáisiúnta.

Rinne foireann fiosrúcháin an Ombudsman iniúchadh ar na doiciméid atá i gceist agus fuair siad mínithe breise ón gComhairle, lena n‑áirítear faisnéis rúnda. Bunaithe ar an méid sin agus i bhfianaise na lánrogha fairsinge atá ag institiúidí an Aontais i gcás ina measann siad go bhfuil an tslándáil phoiblí agus caidreamh idirnáisiúnta i mbaol, chinn an tOmbudsman nach raibh cinneadh na Comhairle an rochtain a dhiúltú mícheart go soiléir. Ós rud é nach féidir leas poiblí eile a mheastar a bheith níos tábhachtaí a chur in ionad an leasa phoiblí atá i gceist, chinn an tOmbudsman an cás a dhúnadh agus nach raibh aon drochriarachán i gceist. Bíodh sin mar atá, ba cheart gach iarracht a dhéanamh chun a chur ina luí ar an bpobal go bhfuil cearta bunúsacha na n‑imirceach á n‑urramú agus go bhfuil coimircí leordhóthanacha i bhfeidhm sa phróiseas sin.

Bhain an cás le hiarraidh ar rochtain phoiblí ar dhoiciméid a bhaineann le comhaontú neamhfhoirmiúil maidir le filleadh agus athligean isteach imirceach neamhrialta a thug an tAontas i gcrích leis an nGaimbia. Dhiúltaigh an Coimisiún rochtain a thabhairt, agus d’áitigh sé go bhféadfadh a nochtadh an bonn a bhaint den chaidreamh idirnáisiúnta.

Rinne foireann fiosrúcháin an Ombudsman iniúchadh ar an doiciméad atá i gceist chomh maith le, i gcomhthéacs fiosrúcháin chomhthreomhair, cúig chomhaontú chomhchosúla le tíortha eile nach tíortha den Aontas iad agus doiciméid ghaolmhara. Bunaithe ar an méid sin agus i bhfianaise na lánrogha fairsinge atá ag institiúidí an Aontais i gcás ina measann siad go bhfuil an tslándáil phoiblí agus caidreamh idirnáisiúnta i mbaol, chinn an tOmbudsman nach raibh cinneadh an Choimisiúin an rochtain a dhiúltú mícheart go soiléir. Ós rud é nach féidir leas poiblí eile a mheastar a bheith níos tábhachtaí a chur in ionad an leasa phoiblí atá i gceist, chinn an tOmbudsman an cás a dhúnadh agus nach raibh aon drochriarachán i gceist. Thug sí dá haire, áfach, gur cheart gach iarracht a dhéanamh chun a chur ina luí ar an bpobal go bhfuil cosaint leordhóthanach á n‑urramú do chearta bunúsacha na n‑imirceach agus go bhfuil coimircí leordhóthanacha i bhfeidhm sa phróiseas sin.

D’iarr an gearánach rochtain ón gCoimisiún Eorpach ar ríomhphoist óna ionadaithe atá lonnaithe sa Ghréig maidir le staid na himirce in dhá theophointe. Bunaithe ar na ríomhphoist sin agus ar fhaisnéis eile, dréachtaíonn an Coimisiún ‘tuarascálacha laethúla’ agus ‘tuarascálacha bainistíochta imirce’. Mar fhreagra ar iarratas an ghearánaigh, chuir an Coimisiún rochtain leathan ar fáil ar na tuarascálacha laethúla agus ar na tuarascálacha bainistíochta imirce ach níor mheas sé go raibh na ríomhphoist óna ionadaithe ar an láthair laistigh de raon feidhme an iarratais.

Le linn an fhiosrúcháin, shoiléirigh an Coimisiún nár mheas sé gurb ionann na ríomhphoist atá i gceist agus ‘doiciméid’ de réir bhrí reachtaíocht AE maidir le rochtain phoiblí ar dhoiciméid. Níor mheas an Coimisiún ach oiread gur chomhlíon na ríomhphoist na critéir maidir le taifeadadh ina chóras bainistíochta doiciméad. Dheimhnigh an Coimisiún freisin nach ann a thuilleadh do na ríomhphoist a d’iarr an gearánach, toisc gur scriosadh iad i gcomhréir leis an mbeartas coinneála is infheidhme.

Ós rud é gur ‘doiciméid’ iad na ríomhphoist a d’iarr an gearánach de réir bhrí reachtaíocht AE maidir le rochtain phoiblí ar dhoiciméid, ba cheart don Choimisiún a shainaithint agus a mheasúnú an bhféadfaí rochtain phoiblí a thabhairt ar na doiciméid a bhí fós ann tráth an iarratais ar rochtain. Ós rud é nach ndearna an Coimisiún amhlaidh, bhí drochriarachán i gceist.

Ós rud é gur chuir an Coimisiún in iúl don Ombudsman nach ann do na doiciméid atá i gceist a thuilleadh, ní bheadh aon fheidhm úsáideach le moladh lena n-iarrtar ar an gCoimisiún iad a shainaithint agus a mheas anois agus níl aon údar le tuilleadh fiosrúchán a dhéanamh ar an ábhar.

Iarrann an tOmbudsman ar an gCoimisiún gach doiciméad a thagann faoi raon feidhme aon iarratais amach anseo a shainaithint agus a mheas i gcomhréir le reachtaíocht an AE maidir le rochtain ar dhoiciméid agus i bhfianaise a cuid torthaí sa chás seo.