Ετήσια έκθεση 2020

Εισαγωγή

Το 2020 υπήρξε μια τραγική χρονιά για πολλούς ανθρώπους ανά τον κόσμο, καθώς αγαπημένα πρόσωπα χάθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και πολλοί άλλοι νόσησαν και εξακολουθούν να νοσούν βαριά. Η ίδια χρονιά μάς υπενθύμισε επίσης με εμφατικό τρόπο τη σημασία των δημοσίων διοικήσεων, στων οποίων την ικανότητα και τη λογοδοσία μπορούμε να βασιζόμαστε. Η πανδημία άλλαξε άρδην τις ζωές των ανθρώπων και επιβάρυνε σημαντικά τα συστήματα υγείας, τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας. Σε επίπεδο ΕΕ χρειάστηκε να ληφθούν ταχείες αποφάσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση εκ μέρους της Ένωσης, την προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, καθώς και σχετικά με τις πολιτικές στις οποίες έπρεπε να δοθεί προτεραιότητα.

Και ακριβώς σε τέτοιες απαιτητικές περιόδους απαιτούνται ταυτόχρονα και τα υψηλότερα πρότυπα χρηστής διαχείρισης ώστε το κοινό να νιώθει βέβαιο και σίγουρο ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι ορθά και θα εφαρμοστούν με τον σωστό τρόπο.

Ο ρόλος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή συνίσταται στην παροχή συνδρομής σε αυτή τη διαδικασία. Υπό αυτή την αρμοδιότητα, υπενθυμίσαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Απρίλιο, ότι όλες οι αποφάσεις που σχετίζονται με την πανδημία πρέπει να λαμβάνονται με τον μέγιστο δυνατό βαθμό διαφάνειας. Παρακολουθήσαμε την πορεία των διαδικασιών αποφάσεων μέχρι τον Ιούλιο, απευθύνοντας αιτήματα συλλογής πληροφοριών προς τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Επιτροπή και διενεργώντας δύο έρευνες σχετικά με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι όλες οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν την πανδημία –είτε πρόκειται για την αξιολόγηση νέων φαρμάκων είτε για την επιλογή έργων προς χρηματοδότηση– είναι σαφείς, προσβάσιμες και αιτιολογημένες. Θέλοντας να διασφαλίσουμε ότι δεν θα διακοπεί το έργο μας όσον αφορά την εξέταση υποθέσεων, το Γραφείο μου κατάφερε την ταχεία μετάβασή του σε έναν ψηφιακό χώρο εργασίας με αποτέλεσμα ο αριθμός των αναφορών που εξετάστηκαν να είναι παρόμοιος με εκείνον του 2019.

Κατά τη διάρκεια της χρονιάς εκπονήσαμε επίσης έρευνες με ιδιαίτερα σημαντικά συμπεράσματα για ολόκληρη τη διοίκηση της ΕΕ. Σε μία περίπτωση διαπιστώσαμε κακοδιοίκηση στον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών χειρίστηκε τη μετακίνηση του εκτελεστικού διευθυντή της σε ομάδα συμφερόντων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Η σύστασή μας έγινε αποδεκτή και εφαρμόστηκε από την ΕΑΤ. Σε μια υπόθεση που αφορούσε τη βιώσιμη χρηματοδότηση, διαπιστώσαμε ότι η σχετική νομοθεσία της ΕΕ είναι υπερβολικά ασαφής ώστε να επιτρέπει την επαρκή αξιολόγηση της σύγκρουσης συμφερόντων στο πλαίσιο των αποφάσεων ανάθεσης συμβάσεων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ.

Διενεργήσαμε διάφορες σημαντικές έρευνες σχετικά με τη διαφάνεια της λήψης αποφάσεων σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα. Σε αυτές συγκαταλέγονται μια έρευνα σχετικά με τους λόγους για τους οποίους η «εκτίμηση επιπτώσεων βιωσιμότητας» δεν είχε ολοκληρωθεί πριν από τη σύναψη της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Mercosur, καθώς και μια έρευνα σχετικά με το εάν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων παρέχει επαρκείς περιβαλλοντικές πληροφορίες για τα έργα που χρηματοδοτεί.

Το έργο του Διαμεσολαβητή περιλαμβάνει επίσης την παρακολούθηση της συνέχειας προηγούμενων ερευνών και τη διασφάλιση της εφαρμογής των συστάσεων που έχουν γίνει αποδεκτές. Ως εκ τούτου, ξεκίνησα μια έρευνα παρακολούθησης της συνέχειας ώστε να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί στην πράξη ο «μηχανισμός αναφορών» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), ο οποίος θεσπίστηκε κατόπιν προηγούμενης έρευνας του Διαμεσολαβητή.

Το 2020 ήταν μια ξεχωριστή χρονιά για τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή καθώς σηματοδότησε την 25η επέτειό μας. Μας δόθηκε έτσι η δυνατότητα να γιορτάσουμε αυτό που έχει επιτύχει μέχρι σήμερα το Γραφείο: να είναι ένας έμπιστος υποστηρικτής της διαφάνειας και των δεοντολογικών προτύπων στη διοίκηση της ΕΕ. Εξετάσαμε επίσης το ιστορικό των υποθέσεων που έχουμε διαχειριστεί όλα αυτά τα χρόνια και τις θετικές αλλαγές που έχουν επέλθει στα όργανα και στους οργανισμούς της ΕΕ ως αποτέλεσμα του έργου μας. Διαπιστώσαμε άμεσα αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις, αλλά και μια γενικότερη θετική επίδραση με την πάροδο του χρόνου. Αυτή η επισκόπηση ενίσχυσε επίσης την επίγνωση και την ευγνωμοσύνη μας προς τους υπόλοιπους παράγοντες επιρροής που δρουν παράλληλα με το δικό μας έργο, μεταξύ των οποίων το δραστήριο και υποστηρικτικό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η δυναμική κοινωνία των πολιτών, τα ισχυρά μέσα ενημέρωσης και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που πιστεύουν στην αξία του έργου του διαμεσολαβητή.

Το 2021, προσβλέπω στην εφαρμογή της νέας στρατηγικής μας «Με ορίζοντα το 2024», η οποία καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύω να επιτύχω περαιτέρω θετικό αντίκτυπο στη διοίκηση της ΕΕ, να διατηρήσω την πραγματική σημασία του έργου μας και, μέσω της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τις δραστηριότητές μας, να δώσω στους πολίτες τη δυνατότητα να ασκούν περαιτέρω τα δικαιώματα που τους παρέχονται βάσει των Συνθηκών και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Emily O’Reilly

1. Το 2020 με μια ματιά

2. Βασικά θέματα

Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής συνδράμει τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς στην αντιμετώπιση προβλημάτων που ανακύπτουν στις σχέσεις τους με τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ. Τα προβλήματα ποικίλλουν από την έλλειψη διαφάνειας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ή την άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα έως παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων ή και συμβατικά ζητήματα. Το περιεχόμενο των αναφορών μεταβάλλεται ανάλογα με τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς που απασχολούν τους Ευρωπαίους σε μια δεδομένη χρονιά. Η φετινή ετήσια έκθεση περιλαμβάνει νέες ενότητες σχετικά με έρευνες που αφορούν την πανδημία COVID-19 και τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων για περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι διάφορες ενότητες παρέχουν επισκόπηση των βασικών υποθέσεων που σχετίζονται με έναν συγκεκριμένο τομέα.

2.1. Έρευνες και πρωτοβουλίες σχετικά με την πανδημία COVID-19

Σε απάντηση προς την πρωτόγνωρη κατάσταση που διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, πολλά θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί της ΕΕ χρειάστηκε να λάβουν στοχευμένα μέτρα και να προσαρμόσουν τις εργασιακές τους πρακτικές προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της επείγουσας κατάστασης. Τα μέτρα αυτά κυμάνθηκαν από την παροχή βοήθειας για τον συντονισμό των δράσεων προστασίας της δημόσιας υγείας στην ΕΕ και την έγκριση ειδικών φαρμάκων, μέχρι τη λήψη οικονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση του κοινωνικού και οικονομικού αντίκτυπου της κρίσης.

Τον Απρίλιο του 2020 η Διαμεσολαβήτρια άρχισε να εξετάζει το έργο της διοίκησης της ΕΕ στο πλαίσιο της κρίσης COVID-19. Υπενθύμισε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι οι υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη διαφάνεια παρέμεναν το ίδιο σημαντικές και σε περίοδο κρίσης.

Τον Ιούλιο του 2020 η Διαμεσολαβήτρια απέστειλε τρία αιτήματα συλλογής πληροφοριών –στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και στην Επιτροπή– και κίνησε δύο έρευνες –σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης– στο πλαίσιο του ρόλου του Γραφείου για την παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο τα βασικά αρμόδια όργανα της ΕΕ επιτελούσαν το έργο τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Η Διαμεσολαβήτρια εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο το ECDC συγκέντρωνε και γνωστοποιούσε στοιχεία σχετικά με την πανδημία COVID-19. Πέραν της επιθεώρησης εγγράφων σχετικά με τον ρόλο του ECDC στη διαχείριση πληροφοριών σχετικά με την πανδημία, η ομάδα έρευνας της Διαμεσολαβήτριας πραγματοποίησε επίσης συνάντηση με εκπροσώπους του ECDC τον Οκτώβριο του 2020. Η Διαμεσολαβήτρια ζήτησε στη συνέχεια περισσότερες πληροφορίες για συγκεκριμένα μέρη του έργου του ECDC, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διαφάνεια της εφαρμοζόμενης ταχείας εκτίμησης κινδύνων. Ο στόχος της έρευνας είναι να προσδιοριστούν ορισμένα από τα ζητήματα που ενδέχεται να παρεμπόδισαν το έργο του ECDC κατά την προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την πανδημία.

Στην έρευνα σχετικά με το Συμβούλιο, η Διαμεσολαβήτρια αξιολόγησε την απόφασή του να αποκλίνει προσωρινά από τον συνήθη τρόπο λήψης αποφάσεων, καθώς και τις επιπτώσεις που είχε αυτό για τη διαφάνεια της διαδικασίας.

Η Διαμεσολαβήτρια υπέβαλε ερώτημα στην Επιτροπή σχετικά με τη διαφάνεια των επιστημονικών συμβουλών που λαμβάνει, τις συνεδριάσεις της με εκπροσώπους συμφερόντων και τις αποφάσεις της σχετικά με την επείγουσα διαδικασία δημοσίων συμβάσεων. Η ΕΤΕπ παρείχε στη Διαμεσολαβήτρια πληροφορίες σχετικά με το πώς διασφαλίζει τη διαφάνεια και τη χρηστή διαχείριση ενόσω θεσπίζει μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης. Απαντώντας στις ερωτήσεις του Διαμεσολαβητή, ο EMA δήλωσε ότι δεσμεύεται να διασφαλίσει την ανεξαρτησία του τρόπου με τον οποίο αξιολογεί τα φάρμακα για τη νόσο COVID-19 και να δημοσιεύει κλινικά δεδομένα σχετικά με τα εν λόγω φάρμακα.

Η Διαμεσολαβήτρια ξεκίνησε επίσης διάφορες έρευνες βάσει αναφορών σχετικά με την COVID-19, συμπεριλαμβανομένης εκείνης που αφορούσε απόφαση της Επιτροπής να μη χορηγήσει επ' αμοιβή παρατάσεις σε έργα που επηρεάστηκαν από την πανδημία COVID-19. Οι ενδιαφερόμενοι –ερευνητές του προγράμματος Actions Marie Skłodowska-Curie (MSCA)– ισχυρίστηκαν ότι τα μέτρα που ελήφθησαν από την Επιτροπή είναι ανεπαρκή, καθώς δεν τους επιτρέπουν να συνεχίσουν την έρευνά τους χωρίς πρόσθετη χρηματοδότηση. Σε επιστολή όπου περιέγραφε συνοπτικά τα προκαταρκτικά πορίσματά της, η Διαμεσολαβήτρια ζήτησε από την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα παροχής στην ερευνητική κοινότητα ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας, μέσω της οποίας οι ερευνητές θα μπορούσαν να διατυπώνουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν λόγω των περιορισμών που συνεπάγεται η νόσος COVID-19. Η Διαμεσολαβήτρια παρότρυνε επίσης την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της ώστε να βρεθούν λύσεις για όλους τους ερευνητές του προγράμματος MSCA, οι οποίοι έχουν επηρεαστεί στο έργο τους από την κρίση COVID-19, και να ενθαρρύνει τους οργανισμούς που έχουν λάβει επιχορηγήσεις να επωφεληθούν από αυτές τις λύσεις. Η έρευνα συνεχίζεται και το 2021.

2.2. Θέματα δεοντολογίας

Μετά από καταγγελίες βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών, η Διαμεσολαβήτρια κίνησε έρευνα σχετικά με την απόφαση της Επιτροπής να αναθέσει στην BlackRock Investment Management σύμβαση για την εκπόνηση μελέτης όσον αφορά την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση στόχων στους τραπεζικούς κανόνες της ΕΕ. Η έρευνα της Διαμεσολαβήτριας εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή αξιολόγησε την προσφορά της εταιρείας στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προσφορών για την εκπόνηση της μελέτης.

Η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι η προσφορά της εταιρείας δημιουργούσε ανησυχίες, δεδομένου ότι, ως ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, έχει οικονομικό συμφέρον στον εν λόγω τομέα στο πλαίσιο της μελέτης. Επιπλέον, η χαμηλή τιμή της προσφοράς της εταιρείας θα μπορούσε να εκληφθεί ως μέρος μιας στρατηγικής για την απόκτηση γνώσεων και την άσκηση επιρροής στο ρυθμιστικό περιβάλλον στον εν λόγω τομέα. Ως εκ τούτου, ο Διαμεσολαβητής διαπίστωσε ότι η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε επιδείξει μεγαλύτερη αυστηρότητα κατά την επαλήθευση ότι η εταιρεία δεν αντιμετώπιζε σύγκρουση συμφερόντων η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητά της να εκτελέσει τη σύμβαση. Ωστόσο, δεδομένων των περιορισμών βάσει των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις, η Διαμεσολαβήτρια έκρινε ότι αυτό δεν συνιστούσε κακοδιοίκηση.

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια πρότεινε στην Επιτροπή να επικαιροποιήσει τις κατευθυντήριες γραμμές της για τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων για συμβάσεις παροχής υπηρεσιών που σχετίζονται με την πολιτική, καθιστώντας σαφέστερο στο προσωπικό πότε πρέπει να αποκλείονται υποψήφιοι λόγω σύγκρουσης συμφερόντων που ενδέχεται να επηρεάσουν δυσμενώς την εκτέλεση της σύμβασης. Η Διαμεσολαβήτρια πρότεινε επίσης στην Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ενίσχυσης των διατάξεων σχετικά με τη σύγκρουση συμφερόντων στον δημοσιονομικό κανονισμό – τη νομοθεσία της ΕΕ που διέπει τον τρόπο εκτέλεσης των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Διαμεσολαβήτρια απευθύνθηκε εγγράφως στους νομοθέτες της ΕΕ προκειμένου να επιστήσει την προσοχή τους στην απόφασή της, ιδίως σε ό,τι αφορά τον δημοσιονομικό κανονισμό.

2.3. Θεμελιώδη δικαιώματα

Τον Νοέμβριο του 2020 η Διαμεσολαβήτρια κίνησε έρευνα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) χειρίζεται τις εικαζόμενες παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στόχος της έρευνας είναι να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα και η διαφάνεια του «μηχανισμού αναφορών» του Frontex για όσους θεωρούν ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο των συνοριακών επιχειρήσεων του Frontex, καθώς και ο ρόλος και η ανεξαρτησία του «υπευθύνου θεμελιωδών δικαιωμάτων» του Frontex.

Κατά την εκκίνηση της έρευνας, η Διαμεσολαβήτρια απηύθυνε ένα σύνολο λεπτομερών ερωτημάτων στον Frontex σχετικά με πώς και το πότε πρόκειται να επικαιροποιήσει ο Frontex τον μηχανισμό του ώστε αυτός να αντικατοπτρίζει τη διευρυμένη εντολή του, τι συμβαίνει με τους ενδιαφερόμενους που βρίσκονται αντιμέτωποι με αναγκαστική επιστροφή ενόσω η αναφορά τους βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της επεξεργασίας, ποιες δυνατότητες προσφυγής παρέχονται στους ενδιαφερόμενους, πώς ο Frontex παρακολουθεί τις αναφορές κατά εθνικών αρχών, πώς μπορούν όσοι έχουν επηρεαστεί από επιχειρήσεις του Frontex αλλά βρίσκονται σε χώρες εκτός ΕΕ να υποβάλλουν αναφορές σχετικά με εικαζόμενες παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και ποιος είναι ο ρόλος του υπευθύνου θεμελιωδών δικαιωμάτων σε αυτήν τη διαδικασία.

Η Διαμεσολαβήτρια ενημέρωσε επίσης μέλη του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών (ENO) ενόψει πιθανής συμμετοχής τους στην έρευνα.

Η αυτεπάγγελτη αυτή έρευνα αποτελεί συνέχεια της σύστασης του 2013 του Διαμεσολαβητή προς τον Frontex σχετικά με τη θέσπιση ενός μηχανισμού αναφορών, την ευθύνη του οποίου θα μπορούσε να αναλάβει ο υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων του οργανισμού. Έκτοτε, ο εν λόγω μηχανισμός θεσπίστηκε και αναπτύχθηκε περαιτέρω με σκοπό να παρέχει εγγυήσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα στο πλαίσιο της διευρυνόμενης εντολής του Frontex, καθώς και να διασφαλίσει περαιτέρω λογοδοσία και αποκατάσταση όσων επηρεάζονται από τις ενέργειές του.

Μια ακόμα βασική έρευνα που συνδέεται με τα ανθρώπινα δικαιώματα επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι κροατικές αρχές σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα στο πλαίσιο των επιχειρήσεων διαχείρισης των συνόρων. Η Διεθνής Αμνηστία, ως η ενδιαφερόμενη, εξέφρασε προβληματισμούς σχετικά με τη διαχείριση των συνόρων από τις κροατικές αρχές, εφιστώντας την προσοχή σε εικαζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με επιχειρήσεις απώθησης («pushbacks») μεταναστών και άλλες επιχειρήσεις στα σύνορα. Η ενδιαφερόμενη εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με το εάν η Κροατία έχει θεσπίσει «μηχανισμό παρακολούθησης» –όπως και όφειλε να πράξει στο πλαίσιο χρηματοδότησης που έλαβε από την ΕΕ– ώστε να διασφαλίσει ότι οι επιχειρήσεις διαχείρισης των συνόρων συμμορφώνονται πλήρως προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη νομοθεσία της ΕΕ.

Η Διαμεσολαβήτρια έθεσε σειρά ερωτήσεων προς την Επιτροπή, επιδιώκοντας να προσδιορίσει τη φύση του μηχανισμού παρακολούθησης και τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή επαλήθευσε τη σύστασή του. Εάν έχει δημιουργηθεί, οι ερωτήσεις αποσκοπούν στην εξακρίβωση του τρόπου με τον οποίο η Επιτροπή επαλήθευσε την αποτελεσματικότητά του και, γενικότερα, του τρόπου με τον οποίο η Επιτροπή διασφαλίζει ότι οι επιχειρήσεις διαχείρισης των συνόρων που λαμβάνουν κονδύλια της ΕΕ διασφαλίζουν τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

2.4. Διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων επί περιβαλλοντικών ζητημάτων

Το 2020 πραγματοποιήθηκαν διάφορες έρευνες σχετικά με τον τρόπο λήψης των αποφάσεων που αφορούν ζητήματα περιβάλλοντος και βιωσιμότητας. Μια ομάδα οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών απευθύνθηκε στη Διαμεσολαβήτρια, καθώς η Επιτροπή δεν ολοκλήρωσε την επικαιροποίηση της «εκτίμησης των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα» (SIA) πριν από τη σύναψη εμπορικής συμφωνίας Mercosur-ΕΕ τον Ιούνιο του 2019. Οι ενδιαφερόμενοι ισχυρίστηκαν ότι, μη λαμβάνοντας αυτό το μέτρο, η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με την «εκτίμηση των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα και παραβίασε τις Συνθήκες της ΕΕ, οι οποίες περιλαμβάνουν στόχους βιωσιμότητας για το εμπόριο της ΕΕ. Οι ενδιαφερόμενοι εξέφρασαν επίσης προβληματισμούς για το ότι η ενδιάμεση εκτίμηση επιπτώσεων δεν δημοσιεύτηκε ενόσω βρίσκονταν σε εξέλιξη οι δημόσιες διαβουλεύσεις σχετικά με τις εμπορικές διαπραγματεύσεις και ότι, όταν δημοσιεύτηκε, δεν περιείχε τις πιο πρόσφατες πληροφορίες.

Η Διαμεσολαβήτρια έθεσε σειρά ερωτήσεων στην Επιτροπή, μεταξύ άλλων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να χρησιμοποιήσει την τελική έκθεση και κατά πόσον ακολουθήθηκε η συνήθης διαδικασία για τις εκτιμήσεις των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα.

Η Διαμεσολαβήτρια εξέτασε επίσης τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή διασφαλίζει ότι η βιωσιμότητα των έργων φυσικού αερίου αξιολογείται πριν από την ένταξή τους στον κατάλογο «έργων κοινού ενδιαφέροντος» (κατάλογος PCI) της ΕΕ – διασυνοριακά έργα ενεργειακής υποδομής, ο οποίος αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά τις πολιτικές της για την ενέργεια και το κλίμα. Η Επιτροπή αναγνώρισε ότι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας των υποψηφίων έργων φυσικού αερίου ήταν ανεπαρκής λόγω έλλειψης στοιχείων και ακατάλληλων μεθόδων, δήλωσε δε ότι θα επικαιροποιήσει το κριτήριο που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας των έργων που είναι υποψήφια προς συμπερίληψη στον επόμενο κατάλογο PCI, τον οποίο θα καταρτίσει το 2021. Ενώ η Διαμεσολαβήτρια ανέφερε ως λυπηρό το γεγονός ότι έργα φυσικού αερίου συμπεριλήφθηκαν σε προηγούμενους καταλόγους χωρίς να αξιολογηθεί επαρκώς η βιωσιμότητά τους, εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη δέσμευση της Επιτροπής να διασφαλίσει ότι η εν λόγω επικαιροποίηση θα εφαρμοστεί προτού ληφθεί η απόφαση για τον επόμενο κατάλογο PCI.

Τον Ιούλιο η Διαμεσολαβήτρια ξεκίνησε τρεις έρευνες –βάσει αναφορών εκ μέρους μιας περιβαλλοντικής ομάδας– σχετικά με τη γνωστοποίηση περιβαλλοντικών πληροφοριών από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η μία από τις έρευνες αφορά την άρνηση της ΕΤΕπ να παραχωρήσει δημόσια πρόσβαση στα πρακτικά των συνεδριάσεων στις οποίες η επιτροπή διαχείρισης της ΕΤΕπ συζήτησε τη χρηματοδότηση ενός έργου βιομάζας. Οι άλλες δύο έρευνες αφορούν το εάν η ΕΤΕπ παρέχει επαρκείς και έγκαιρες περιβαλλοντικές πληροφορίες σχετικά με έργα τα οποία χρηματοδοτεί είτε άμεσα είτε έμμεσα.

Τον Νοέμβριο η Διαμεσολαβήτρια περάτωσε έρευνα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή εγκρίνει τις «δραστικές ουσίες» στα παρασιτοκτόνα. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια εξέτασε την πρακτική της Επιτροπής να εγκρίνει δραστικές ουσίες για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) -ο οργανισμός της ΕΕ που είναι αρμόδιος για την επιστημονική αξιολόγηση της ασφάλειας- είχε διαπιστώσει κρίσιμους τομείς ανησυχίας ή μη ασφαλή χρήση. Η Διαμεσολαβήτρια επανεξέτασε επίσης την πρακτική της Επιτροπής να εγκρίνει ουσίες για τις οποίες απαιτούνται πρόσθετα στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την ασφάλειά τους («διαδικασία επιβεβαιωτικών στοιχείων»). Στο πλαίσιο της έρευνάς της, η Διαμεσολαβήτρια ανέφερε λεπτομερώς στην Επιτροπή τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι οι τρέχουσες πρακτικές της εγείρουν ανησυχίες. Η Διαμεσολαβήτρια ολοκλήρωσε την έρευνα με τρεις προτάσεις προς την Επιτροπή και, συγκεκριμένα, να εγκρίνονται ουσίες που βασίζονται μόνο σε χρήσεις που έχουν επιβεβαιωθεί ότι είναι ασφαλείς από την EFSA, να είναι η διαδικασία έγκρισης απολύτως διαφανής και να τίθενται επιπλέον περιορισμοί στη χρήση της διαδικασίας επιβεβαιωτικών στοιχείων.

Τον Απρίλιο η Διαμεσολαβήτρια επιβεβαίωσε το πόρισμά της σχετικά με διαπίστωση κακοδιοίκησης κατά του Συμβουλίου λόγω της μη αποδοχής προτάσεων για τη βελτίωση της διαφάνειας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων όσον αφορά την έκδοση ετήσιων κανονισμών για τον καθορισμό των αλιευτικών ποσοστώσεων. Ωστόσο, η Διαμεσολαβήτρια εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη χωριστή κίνηση της Επιτροπής να δημοσιοποιεί έγγραφα σχετικά με τις προτάσεις για τις αλιευτικές δυνατότητες όταν διαβιβάζονται στο Συμβούλιο.

2.5. Λογοδοσία κατά τη λήψη αποφάσεων

Η Διαμεσολαβήτρια ξεκίνησε διάφορες έρευνες με σκοπό τη βελτίωση της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων, ιδίως εκ μέρους των κρατών μελών στο Συμβούλιο. Η βασική της έρευνα στον εν λόγω τομέα οδήγησε σε συστάσεις για τη βελτίωση της νομοθετικής διαφάνειας στο Συμβούλιο, οι οποίες υποστηρίχθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πολλά εθνικά κοινοβούλια. Αυτό οδήγησε σε ορισμένες μικρές αλλά σημαντικές βελτιώσεις το 2020, όπως στη συμφωνία του Συμβουλίου να ξεκινήσει να δημοσιεύει προορατικά εκθέσεις προόδου σχετικά με τις διαπραγματεύσεις επί σχεδίων νόμων, στην εντολή του Συμβουλίου για τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στον προγραμματισμό των συνεδριάσεων τριμερούς διαλόγου. Οι εν λόγω αλλαγές σηματοδοτούν πρόοδο σε ό,τι αφορά έναν από τους βασικούς στόχους της Διαμεσολαβήτριας – τη διασφάλιση του ότι οι πολίτες γνωρίζουν τι αποφάσεις λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για λογαριασμό τους στις Βρυξέλλες. Η Διαμεσολαβήτρια εξακολουθεί να ενθαρρύνει το Συμβούλιο να συνεχίσει τις προσπάθειές του για βελτίωση της νομοθετικής διαφάνειας, ιδίως μέσω της καταγραφής της ταυτότητας των κρατών μελών όταν εκφράζουν θέσεις επί σχεδίων νόμων.

Σε άλλη έρευνα με σημαντικές επιπτώσεις στην υπεύθυνη λήψη αποφάσεων, η Επιτροπή συμφώνησε να εφαρμόσει μέτρα για την ενίσχυση της διαφάνειας και της χρησιμότητας της βάσης δεδομένων της με λεπτομερή στοιχεία σχετικά με σχεδιαζόμενους τεχνικούς κανονισμούς από τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο της οδηγίας για τη διαφάνεια στην ενιαία αγορά της ΕΕ, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δύνανται να εξετάζουν τους εθνικούς τεχνικούς κανονισμούς που προτίθενται να θεσπίσουν άλλα κράτη μέλη. Η Επιτροπή διαχειρίζεται βάση δεδομένων, η οποία παρέχει δημόσια πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια μέτρων. Ωστόσο, τα κράτη μέλη μπορούν να ζητούν να παραμένουν τα προτεινόμενα μέτρα τους εμπιστευτικά. Η Επιτροπή ανέφερε ότι προγραμματίζει να αναρτήσει στον διαδικτυακό της τόπο λεπτομερή εξήγηση σχετικά με το πώς θα χειρίζεται τα σχόλια που υποβάλλουν τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η Επιτροπή σκοπεύει επίσης να αναδείξει τις βέλτιστες πρακτικές σε ό,τι αφορά τις κοινοποιήσεις από τα κράτη μέλη και θα λαμβάνει αυστηρότερα μέτρα εφόσον εγείρονται για κράτος μέλος υποψίες κατάχρησης του δικαιώματος για εμπιστευτικές κοινοποιήσεις.

Η Διαμεσολαβήτρια περάτωσε τον Μάρτιο έρευνα σχετικά με το πώς η Επιτροπή διασφαλίζει ότι δεν εγείρονται ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων σε ό,τι αφορά τους επιστημονικούς εμπειρογνώμονες που τη συμβουλεύουν. Η έρευνα βασίστηκε σε αναφορά από οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, η οποία ήγειρε προβληματισμούς σχετικά με την ανεξαρτησία των εμπειρογνωμόνων που είχαν συνεισφέρει στην εκπόνηση έκθεσης για τα παρασιτοκτόνα.

Η έρευνα επικεντρώθηκε γενικότερα στα συστήματα μέσω των οποίων η Επιτροπή επαληθεύει την ανεξαρτησία των εμπειρογνωμόνων που συνεισφέρουν στο έργο της μέσω του «Μηχανισμού Επιστημονικών Συμβουλών» της. Η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι τα εν λόγω συστήματα είναι επαρκή αλλά ζήτησε από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι, στο μέλλον, θα περιλαμβάνονται στις δηλώσεις των εμπειρογνωμόνων όλα τα οικονομικά τους συμφέροντα και ότι οι εν λόγω δηλώσεις θα δημοσιοποιούνται.

2.6. Διαφάνεια στις δραστηριότητες των ομάδων συμφερόντων

Η πρόκληση των γνωστής μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα –όπου αξιωματούχοι της ΕΕ αναλαμβάνουν θέσεις στον ιδιωτικό τομέα ή στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα εντάσσονται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ– αποτελεί πεδίο ιδιαίτερης προσοχής για τη Διαμεσολαβήτρια. Η μεταπήδηση στον ιδιωτικό τομέα μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι επιζήμια για τα ίδια τα θεσμικά όργανα και να βλάπτει την αντίληψη του κοινού για την ΕΕ.

Τον Ιανουάριο η Διαμεσολαβήτρια ξεκίνησε έρευνα σχετικά με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ) να επιτρέψει στον τότε εκτελεστικό διευθυντή της να αναλάβει θέση διευθύνοντος συμβούλου στην Ένωση Χρηματοπιστωτικών Αγορών της Ευρώπης (AFME), μια ένωση που εκπροσωπεί τράπεζες και λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι η ΕΑΤ θα έπρεπε να απαγορεύσει τη μεταπήδηση αυτή και ότι τα μέτρα που είχε λάβει για την πρόληψη της σύγκρουσης συμφερόντων δεν ήταν επαρκή για την αντιμετώπιση των σχετικών κινδύνων. Διαπίστωσε επίσης ότι, αφότου η ΕΑΤ είχε ενημερωθεί για την προγραμματιζόμενη μεταπήδηση, θα έπρεπε να είχε διακόψει αμέσως την πρόσβαση του εκτελεστικού διευθυντή σε εμπιστευτικές πληροφορίες.

Η Διαμεσολαβήτρια εισηγήθηκε στην ΕΑΤ ότι θα έπρεπε στο μέλλον να απαγορεύει στα υψηλόβαθμα στελέχη της να αναλαμβάνουν ορισμένες θέσεις μετά τη λήξη της θητείας τους· να ορίσει κριτήρια σχετικά με το πότε θα απαγορεύει τέτοιες μετακινήσεις· και να θεσπίσει εσωτερικές διαδικασίες προκειμένου, όταν γίνεται γνωστό ότι κάποιος υπάλληλος πρόκειται να μετακινηθεί σε άλλη θέση εργασίας, να διακόπτεται αμέσως η πρόσβασή του σε εμπιστευτικές πληροφορίες.

Ανταποκρινόμενη στις συστάσεις του Διαμεσολαβητή, η ΕΑΤ δήλωσε ότι προτίθεται να απαγορεύσει την ανάληψη ορισμένων θέσεων εργασίας από υψηλόβαθμα στελέχη της όταν αυτά αποχωρούν από τον Οργανισμό. Ενέκρινε επίσης μια διαδικασία αξιολόγησης των υποχρεώσεων του προσωπικού μετά την αποχώρηση από τον Οργανισμό, καθώς και μια πολιτική βάσει της οποίας θα αναστέλλει την πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες για το προσωπικό που είναι γνωστό ότι μετακινείται στον ιδιωτικό τομέα. Η Διαμεσολαβήτρια εξέφρασε την ικανοποίησή της για τις ενέργειες της ΕΑΤ και περάτωσε την υπόθεση.

Εξίσου σημαντικό για τα θεσμικά όργανα είναι να παρακολουθούν τις μετακινήσεις του προσωπικού των θεσμικών οργάνων της ΕΕ προς τον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι αρμόδιοι υπάλληλοι έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες πολιτικής που μπορεί να είναι χρήσιμες για τον ιδιωτικό τομέα. Σε μια έρευνα ένας δημοσιογράφος απευθύνθηκε στη Διαμεσολαβήτρια διότι αναζήτησε δημόσια πρόσβαση σε έγγραφα σχετικά με εταιρική εκδήλωση, στην οποία παρέστησαν υπάλληλοι της Επιτροπής. Ο δημοσιογράφος ανέφερε ότι χρειαζόταν τα έγγραφα προκειμένου να ερευνήσει το εάν πρώην προϊστάμενος μονάδας της Επιτροπής, ο οποίος είχε αναλάβει νέα θέση σε πολυεθνική εταιρία, ενήργησε σύμφωνα με τις νομικές υποχρεώσεις του περί μη άσκησης πίεσης σε πρώην συναδέλφους. Ενώ η Επιτροπή παραχώρησε πρόσβαση σε τμήματα των εγγράφων που αναζήτησε ο ενδιαφερόμενος, αρνήθηκε να αποκαλύψει το όνομα του πρώην προϊσταμένου μονάδας. Η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι ο πρώην προϊστάμενος μονάδας της Επιτροπής οφείλει να δεχθεί έναν ορισμένο βαθμό δημόσιου ελέγχου των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του μετά τη μετακίνησή του στον ιδιωτικό τομέα και ότι η άρνηση της Επιτροπής να αποκαλύψει το όνομα του πρώην προϊσταμένου μονάδας της Επιτροπής συνιστούσε, ως εκ τούτου, κακοδιοίκηση.

Ορισμένες έρευνες αφορούν τον βαθμό στον οποίο εκπρόσωποι κλάδων ή άλλων ομάδων συμφερόντων έχουν πρόσβαση σε υπευθύνους λήψης αποφάσεων στην Επιτροπή, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο τεκμηριώνεται η πρόσβαση αυτή. Μια τέτοια έρευνα αφορούσε δημοσιογράφο που αναζητούσε έγγραφα σχετικά με παρουσίαση από βιοφαρμακευτική εταιρεία κατά τη διάρκεια συνάντησης με την Πρόεδρο της Επιτροπής τον Μάρτιο του 2020. Η έρευνα της Διαμεσολαβήτριας εξετάζει κατά πόσον η Επιτροπή παρέλειψε να παράσχει επαρκώς ευρεία πρόσβαση σε παρουσίαση που πραγματοποιήθηκε κατά τη συνεδρίαση, δεν εντόπισε όλα τα έγγραφα που σχετίζονται με την εν λόγω βιντεοδιάσκεψη και δεν εντόπισε έγγραφα σχετικά με άλλες βιντεοδιασκέψεις του Απριλίου 2020.

Η έρευνα της Διαμεσολαβήτριας σχετικά με εταιρική χορηγία προς τις προεδρίες του Συμβουλίου της ΕΕ ολοκληρώθηκε με επιτυχία τον Ιούνιο του 2020, αφότου το Συμβούλιο συμφώνησε να καταρτίσει κατευθυντήριες οδηγίες για τα κράτη μέλη. Ο ενδιαφερόμενος, μια γερμανική οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, είχε απευθυνθεί στη Διαμεσολαβήτρια κατόπιν χορηγίας προς τη ρουμανική προεδρία της ΕΕ (στο πρώτο εξάμηνο του 2019) από μεγάλη εταιρία παραγωγής αναψυκτικών. Η Διαμεσολαβήτρια εξέτασε γενικότερα το ζήτημα των χορηγιών προς τις προεδρίες. Στη σύστασή της, η Διαμεσολαβήτρια επισήμανε ότι, δεδομένου ότι η προεδρία αποτελεί μέρος του Συμβουλίου, ενδέχεται οι ευρωπαίοι πολίτες να θεωρούν ότι οι δραστηριότητές της συνδέονται με το Συμβούλιο και την ΕΕ συνολικά. Η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε, ως εκ τούτου, ότι οι χορηγίες προς τις προεδρίες συνεπάγονται κινδύνους για τη φήμη του Συμβουλίου, τους οποίους το Συμβούλιο θα πρέπει να αντιμετωπίσει. Συμπληρωματικά προς τη θετική απόκριση του Συμβουλίου, ορισμένα κράτη μέλη (συμπεριλαμβανομένης της γερμανικής προεδρίας κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και των μελλοντικών προεδριών) δήλωσαν ότι δεν θα δέχονται πλέον χορηγίες στο πλαίσιο των προεδριών τους.

2.7. Πρόσβαση σε έγγραφα

Οι πολίτες της ΕΕ έχουν εκτενή δικαιώματα πρόσβασης σε έγγραφα που τηρούνται από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ο Διαμεσολαβητής αποτελεί μηχανισμό προσφυγής για όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση στα εν λόγω έγγραφα.

Διάφορες έρευνες της Διαμεσολαβήτριας κατά τη διάρκεια του 2020 είχαν ως αποτέλεσμα την παραχώρηση πρόσβασης σε έγγραφα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το ευρύτερο κοινό. Η Διαμεσολαβήτρια περάτωσε έρευνα τον Νοέμβριο, αφότου η Επιτροπή συμφώνησε να κοινοποιήσει πληροφορίες σχετικά με διάφορες δαπάνες –ύψους 8 320 ευρώ– οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του τότε Προέδρου της Επιτροπής στο Μπουένος Άιρες προκειμένου να παραστεί σε σύνοδο της ομάδας G20. Η Επιτροπή συμφώνησε επίσης να γνωστοποιεί πρωτοβούλως πληροφορίες σχετικά με τη φύση τέτοιων δαπανών στο μέλλον.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) συμφώνησε να κοινοποιήσει πληροφορίες –όπως στοιχεία πτήσης, έξοδα ναύλων και κατηγορία θέσης– σχετικά με επαγγελματικό ταξίδι αποστολής της ΕΟΚΕ στη Σαγκάη της Κίνας τον Ιούλιο του 2019. Περατώνοντας την έρευνα, η Διαμεσολαβήτρια ενθάρρυνε την ΕΟΚΕ να θεσπίσει μια πολιτική προορατικής διαφάνειας σε ό,τι αφορά τις δαπάνες μετακίνησης των μελών της.

Άλλη έρευνα αφορούσε αίτημα δημοσιογράφου για πρόσβαση στα έγγραφα εξέτασης των δεοντολογικών, νομικών και κοινωνικών πτυχών των προτάσεων που είχε λάβει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (ΕΟΑ) για τη διενέργεια έρευνας στον τομέα της άμυνας. Η Διαμεσολαβήτρια έκρινε ότι ο ΕΟΑ δεν θα έπρεπε να έχει εφαρμόσει μια τόσο περιοριστική προσέγγιση σε ό,τι αφορά την εξέταση των εν λόγω προτάσεων έργου που έλαβαν χρηματοδότηση από την ΕΕ. Ο ΕΟΑ συμφώνησε ότι οι επιτυχείς προτάσεις δεν θα πρέπει να τυγχάνουν του ίδιου επιπέδου προστασίας με τις ανεπιτυχείς προτάσεις και παραχώρησε στον ενδιαφερόμενο σχεδόν απεριόριστη πρόσβαση στα εν λόγω έγγραφα.

Η Διαμεσολαβήτρια εξέτασε την άρνηση της Ευρωπόλ (του Οργανισμού της ΕΕ για τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου) να παράσχει πρόσβαση σε διάφορες συμφωνίες που έχει συνάψει με κράτη μέλη για τη δημιουργία «κοινών ομάδων έρευνας» για την αντιμετώπιση του διασυνοριακού εγκλήματος, καθώς και σε έγγραφα που ρυθμίζουν τη λειτουργία της κοινής ομάδας εργασίας για την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών. Η Διαμεσολαβήτρια έκρινε ότι η Ευρωπόλ δικαιολογημένα αρνήθηκε πλήρη πρόσβαση στα περισσότερα έγγραφα αλλά θα έπρεπε να έχει παραχωρήσει μερική πρόσβαση σε έγγραφο με τίτλο «Κοινή ομάδα εργασίας διασύνδεσης – Παράνομη μεταφορά μεταναστών, σχέδιο περιγραφής διαδικασίας», το οποίο περιέγραφε τη δραστηριότητα της ομάδας εργασίας. Η Ευρωπόλ παραχώρησε στη συνέχεια μερική πρόσβαση στο έγγραφο, με απαλείψεις τις οποίες η Διαμεσολαβήτρια έκρινε δικαιολογημένες.

Μια έρευνα σχετικά με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ήγειρε σημαντικά ζητήματα σχετικά με την τήρηση αρχείων σε ό,τι αφορά τα γραπτά μηνύματα και την άμεση ανταλλαγή μηνυμάτων. Η αναφορά αφορούσε αίτημα για πρόσβαση του κοινού σε γραπτά μηνύματα μέσω κινητού τηλεφώνου που είχε αποστείλει το 2018 ο τότε Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου ανέφερε ότι δεν είχε κρατήσει κανένα μήνυμα το οποίο θα συνιστούσε «έγγραφο» κατά τους κανόνες της ΕΕ για πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα. Οι ενδιαφερόμενοι αμφισβήτησαν το εν λόγω επιχείρημα. Η Διαμεσολαβήτρια δεν διαπίστωσε κρούσμα κακοδιοίκησης αλλά επισήμανε ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσουν κατάλληλους τρόπους διασφάλισης της τήρησης αρχείων σε περιπτώσεις όπου χρησιμοποιούνται στιγμιαία μηνύματα και κείμενα για την κοινοποίηση ουσιωδών πληροφοριών.

Το Οκτώβριο η Διαμεσολαβήτρια κίνησε έρευνα σχετικά με τον εκ μέρους του Frontex τρόπο χειρισμού των αιτημάτων πρόσβασης του κοινού σε έγγραφα, αφότου έλαβε δύο αναφορές που αφορούσαν δυσκολίες με την επιγραμμική πύλη του Frontex η οποία δημιουργήθηκε ειδικά για τέτοια αιτήματα. Αρμόδιοι υπάλληλοι του Διαμεσολαβητή για την εξέταση τέτοιων υποθέσεων συναντήθηκαν με εκπροσώπους του Frontex για να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο είχε συγκροτηθεί η πύλη, το πώς λειτουργούσε και τους λόγους για τους οποίους το κοινό δεν μπορεί να υποβάλει αίτημα για πρόσβαση σε έγγραφα με άλλα μέσα, όπως π.χ. ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.

Η Διαμεσολαβήτρια διενήργησε αξιολόγηση της «ταχείας διαδικασίας» για την εξέταση αναφορών σχετικά με την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα που κατέχουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η εν λόγω αξιολόγηση κατέδειξε ότι οι σχετικές αναφορές εξετάζονται τώρα πολύ ταχύτερα: τέσσερις φορές ταχύτερα το 2019 σε σχέση με το 2014. Αυτό είναι σημαντικό δεδομένου ότι πολύ συχνά αυτές οι αναφορές είναι εξαιρετικά ευαίσθητες από άποψη χρόνου. Ωστόσο, η αξιολόγηση εντόπισε επίσης ζητήματα όσον αφορά το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα, καθώς και τη συμμόρφωση των θεσμικών οργάνων προς τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας. Αυτό θα μας βοηθήσει να βελτιστοποιήσουμε τη διαδικασία και να βελτιώσουμε τον τρόπο με τον οποίο αυτή παρέχεται στους δυνητικούς ενδιαφερόμενους.

3. 25 χρόνια λειτουργίας του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή

Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής γιόρτασε την 25η επέτειό του το 2020. Από τη θέσπισή του, το 1995, το Γραφείο έχει εξετάσει περισσότερες από 57 000 αναφορές, διενήργησε περισσότερες από 7 300 έρευνες και συνέβαλε στην ενίσχυση των προτύπων δεοντολογίας και λογοδοσίας σε διάφορους τομείς και θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Με την πάροδο των ετών, διάφορες καινοτομίες συνέβαλαν στο να διασφαλιστεί ότι ο Διαμεσολαβητής εξακολουθεί να έχει αντίκτυπο και να παραμένει επίκαιρος για τους πολίτες. Σε αυτές περιλαμβάνεται η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών, η ανάθεση σε ειδικούς χειριστές υποθέσεων της διεξαγωγής στρατηγικών ερευνών και η καθιέρωση μιας ταχείας διαδικασίας για την πρόσβαση σε αναφορές εγγράφων.

Οι κύριοι τομείς του έργου του Διαμεσολαβητή αφορούν την πρόσβαση σε πληροφορίες και έγγραφα, τη λογοδοσία και τη συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ, τα προβλήματα με διαγωνισμούς και επιχορηγήσεις της ΕΕ και τον σεβασμό των θεμελιωδών και δικονομικών δικαιωμάτων.

Η εξέταση των αναφορών είναι το βασικό έργο του Γραφείου. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, ο Διαμεσολαβητής διενεργεί ολοένα και περισσότερο αυτεπάγγελτα έρευνες προκειμένου να συμβάλει στην αντιμετώπιση συστημικών προβλημάτων στη διοίκηση της ΕΕ.

Ως αποτέλεσμα των ερευνών του Διαμεσολαβητή, οι εμπορικές διαπραγματεύσεις τις ΕΕ έχουν γίνει πιο διαφανείς, τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών των φαρμάκων που αξιολογούνται στην ΕΕ ανακοινώνονται δημοσίως, έχουν συσταθεί μηχανισμοί αναφορών για αιτούντες άσυλο που θεωρούν ότι παραβιάζονται τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, ενώ έχουν ενισχυθεί και οι δεοντολογικοί κανόνες για τους ευρωπαίους Επιτρόπους.

Ο Διαμεσολαβητής έχει επίσης επικεντρωθεί και σε άλλους τομείς που σχετίζονται με τη χρηστή διαχείριση, όπως η βελτίωση της διαφάνειας της νομοθετικής διαδικασίας και η διασφάλιση της δέουσας εφαρμογής των κανόνων που αφορούν τη μεταπήδηση στελεχών στον ιδιωτικό τομέα.

Το Γραφείο έχει επηρεάσει τη συμπεριφορά της διοίκησης της ΕΕ δημοσιεύοντας κατευθυντήριες γραμμές επί διαφόρων θεμάτων, όπως: ορθή διοικητική συμπεριφορά· χρήση των 24 επίσημων γλωσσών της ΕΕ από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ· και τρόπος αλληλεπίδρασης των υπαλλήλων της ΕΕ με εκπροσώπους συμφερόντων. Το Βραβείο Χρηστής Διαχείρισης –που θεσπίστηκε το 2016– αναδεικνύει έργα και δράσεις της διοίκησης της ΕΕ που συνεπάγονται πραγματικά οφέλη για το κοινό και ενθαρρύνει την ανταλλαγή καλών ιδεών μεταξύ του συνόλου των υπαλλήλων της ΕΕ.

Το Γραφείο γιόρτασε την 25η επέτειο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με μια ειδική για την περίσταση ιστοσελίδα και ένα φυλλάδιο που παρουσίαζε τα κύρια επιτεύγματά του από τη στιγμή της συγκρότησής του. Μια κινητή έκθεση η οποία παρουσίαζε σημαντικές στιγμές του έργου του Διαμεσολαβητή από το 1995 παρουσιάστηκε μπροστά στο δημαρχείο του Στρασβούργου από τον Οκτώβριο μέχρι τον Νοέμβριο, ενώ στη τελετή των εγκαινίων παρέστη και η δήμαρχος του Στρασβούργου, Jeanne Barseghian. Η έκθεση ταξίδεψε στη συνέχεια εικονικά αλλά και πραγματικά σε άλλες δημόσιες τοποθεσίες της πόλης. Ένα ειδικό συνέδριο –25 έτη λειτουργίας του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή– συγκέντρωσε ομιλητές υψηλού επιπέδου προκειμένου να συζητήσουν το μέλλον του Γραφείου. Μεταξύ των ποικίλων θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν η σημασία της παραχώρησης δεσμευτικών αρμοδιοτήτων στον Διαμεσολαβητή σε ό,τι αφορά τα αιτήματα πρόσβασης σε έγγραφα, καθώς και ο ρόλος του Διαμεσολαβητή στην υποστήριξη των εθνικών διαμεσολαβητών που αντιμετωπίζουν πιέσεις στην προσπάθειά τους να υπερασπιστούν το κράτος δικαίου.

4. «Με ορίζοντα το 2024»

Το 2020 το Γραφείο κατάρτισε μια νέα στρατηγική με τίτλο «Με ορίζοντα το 2024», η οποία ορίζει στόχους και προτεραιότητες για την τρέχουσα θητεία. Η εν λόγω στρατηγική βασίζεται στην επιτυχή στρατηγική «Με ορίζοντα το 2019» της προηγούμενης θητείας, η οποία απέβλεπε στην αύξηση του αντίκτυπου, της προβολής και της σπουδαιότητας του Γραφείου.

Στη στρατηγική περιγράφεται η αποστολή του Διαμεσολαβητή προς υποστήριξη της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, η οποία έγκειται στη συνεργασία με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ με στόχο τη δημιουργία μιας πιο διαφανούς, δεοντολογικής και αποτελεσματικής διοίκησης. Τονίζεται το μεταβαλλόμενο πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργεί το Γραφείο και πώς αυτό έχει διαμορφώσει την αντίληψη του κοινού σχετικά με την έννοια της χρηστής διοίκησης.

Στο πλαίσιο της στρατηγικής εφιστάται η προσοχή στα μείζονα ζητήματα πολιτικής που αντιμετωπίζει η ΕΕ —όπως η κλιματική αλλαγή, η μεταναστευτική κρίση και τα προβλήματα του κράτους δικαίου εντός της ΕΕ— και επισημαίνεται η σημασία της διατήρησης υψηλών δεοντολογικών προτύπων εντός των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, έτσι ώστε το κοινό να εμπιστεύεται τις αποφάσεις και τους νόμους που θα θεσπιστούν κατά τα προσεχή έτη.

Η στρατηγική επιδιώκει την επίτευξη τεσσάρων στόχων:

• Τον μακροχρόνιο θετικό αντίκτυπο στη διοίκηση της ΕΕ — στις προτεραιότητες περιλαμβάνονται η ανάπτυξη συστηματικότερης και ουσιαστικότερης παρακολούθησης του έργου του Διαμεσολαβητή και η ενίσχυση της συνεργασίας και του διαλόγου με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
• Τη διαρκή σύνδεση με την πραγματικότητα του έργου του Διαμεσολαβητή — στις προτεραιότητες περιλαμβάνονται ο προσδιορισμός των συστημικών τάσεων στη δημόσια διοίκηση, σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, και η αξιολόγηση των επιπτώσεών τους στην ευρωπαϊκή δημοκρατία.
• Την αύξηση της ευαισθητοποίησης των πολιτών σχετικά με το έργο του Διαμεσολαβητή — στις προτεραιότητες περιλαμβάνεται η ανάπτυξη μιας συμμετοχικής προσέγγισης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, όπως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, μέσα ενημέρωσης, επιχειρήσεις και άλλες οργανώσεις.
• Την περαιτέρω αύξηση της αποτελεσματικότητας του έργου του Γραφείου — στις προτεραιότητες περιλαμβάνονται η διάρθρωση του Γραφείου, οι εργασιακές διαδικασίες και οι δραστηριότητες προβολής του με ευέλικτο και προσαρμοστικό τρόπο.

Συγκεκριμένες δράσεις για την επίτευξη των στόχων θα σχεδιάζονται και θα αξιολογούνται σε ετήσια βάση.

5. Αναφορές και έρευνες: πώς βοηθάμε το κοινό

Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής βοηθά ανθρώπους, επιχειρήσεις και οργανώσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη διοίκηση της ΕΕ εξετάζοντας τις αναφορές που υποβάλλουν, αλλά και προορατικά εξετάζοντας ευρύτερα συστημικά ζητήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Ενόψει του εξορθολογισμού του τρόπου με τον οποίο το Γραφείο εξετάζει τις αναφορές και διενεργεί έρευνες, οι διαδικασίες εξέτασης των υποθέσεων του Διαμεσολαβητή εξορθολογίστηκαν το 2020, ιδίως μέσω της δημιουργίας μιας ενιαίας διεύθυνσης ερευνών. Η εν λόγω διεύθυνση συγκεντρώνει το σύνολο του προσωπικού που ασχολείται με τις αναφορές στο πλαίσιο της εντολής του Διαμεσολαβητή, γεγονός το οποίο έχει συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση της συνεκτικότητας και της αποτελεσματικότητας των ερευνών του Διαμεσολαβητή.

Παρά την κατάσταση που διαμορφώθηκε λόγω της πανδημίας, δεν υπήρξε καμία μείωση του κύριου έργου του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Το επιγραμμικό σύστημα αναφορών του Διαμεσολαβητή είχε ως αποτέλεσμα να μη διαταραχθεί η ικανότητα του Γραφείου να βοηθά τους ενδιαφερόμενους.

Με σκοπό τη διευκόλυνση του κοινού στην παρακολούθηση των ερευνών του Διαμεσολαβητή και τη διασφάλιση ακόμη μεγαλύτερης διαφάνειας, η ενημέρωση που παρέχεται μέσω του διαδικτυακού τόπου του Διαμεσολαβητή σχετικά με τις έρευνες βελτιώθηκε και αναδιοργανώθηκε κατά τη διάρκεια του 2020. Οι αλλαγές περιλαμβάνουν μια κεντρική «σελίδα υπόθεσης» για κάθε έρευνα, μέσω της οποίας παρέχεται πρόσβαση στο σύνολο των σχετικών εγγράφων. Πολλές από αυτές τις σελίδες υποθέσεων περιλαμβάνουν πλέον μια σύντομη περιγραφική επισκόπηση της έρευνας και τις πιο πρόσφατες εξελίξεις.

Η πολυμορφία που χαρακτηρίζει την ομάδα των υπαλλήλων του γραφείου που χειρίζονται τις υποθέσεις και ο διαδικτυακός τόπος του Διαμεσολαβητή αντικατοπτρίζουν τη δέσμευσή του να επικοινωνεί με όσους ζητούν τη συνδρομή του και στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ. Ο διαδικτυακός τόπος βελτιώθηκε επίσης περαιτέρω το 2020 με σκοπό την επίτευξη υψηλών προδιαγραφών προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρίες.

Ενώ ο Διαμεσολαβητής δεν είναι πάντα σε θέση να ερευνά όλες τις αναφορές που λαμβάνει, το Γραφείο προσπαθεί παρά ταύτα να βοηθά όλους όσοι χρειάζονται βοήθεια, π.χ. παρέχοντας συμβουλές σχετικά με άλλες δυνατότητες προσφυγής.

5.1. Είδος και προέλευση των αναφορών

5.1.1. Επισκόπηση αναφορών και στρατηγικών ερευνών

Η Διαμεσολαβήτρια μπορεί να κινήσει έρευνα μόνο για αναφορές που εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων της και πληρούν τα απαιτούμενα «κριτήρια παραδεκτού», όπως το να έχει προηγηθεί προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος απευθείας με το οικείο θεσμικό όργανο. Ωστόσο, το Γραφείο του Διαμεσολαβητή καταβάλλει προσπάθειες για να βοηθήσει όλους όσοι υποβάλλουν αναφορές. Η νέα δομή του Γραφείου έχει βελτιώσει ακόμη περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο ο Διαμεσολαβητής εξετάζει τις αναφορές, με περαιτέρω μείωση του χρόνου που απαιτείται για την ολοκλήρωση των ερευνών.

Τα θέματα που αποτελούν το αντικείμενο των εργασιών του Γραφείου του Διαμεσολαβητή προκύπτουν από την εντολή του Διαμεσολαβητή και από τις υποβληθείσες αναφορές, δεδομένου ότι αυτές αποτελούν τη βάση για την πλειονότητα των υποθέσεων. Όπως και τα προηγούμενα έτη, η διαφάνεια εξακολουθεί να αποτελεί το κύριο θέμα των αναφορών και αυτό αντικατοπτρίζεται επίσης στο στρατηγικό έργο του Γραφείου.

Πέραν του βασικού έργου που σχετίζεται με τις αναφορές, η Διαμεσολαβήτρια αναλαμβάνει επίσης ευρύτερες στρατηγικές έρευνες και πρωτοβουλίες σχετικά με συστημικά ζητήματα στο πλαίσιο της λειτουργίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Ως εκ τούτου, το 2020 ανέλαβε πρωτοβουλίες και τη διενέργεια σειράς ερευνών σχετικά με την απόκριση των διαφόρων θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ στο πλαίσιο της κρίσης COVID-19.

5.1.2. Αναφορές που δεν εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων του Διαμεσολαβητή

Το 2020 η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια διεκπεραίωσε περισσότερες από 1 400 αναφορές που δεν ενέπιπταν στο πεδίο αρμοδιοτήτων της, κυρίως διότι δεν σχετίζονταν με ενέργειες της διοίκησης της ΕΕ. Ο μεγαλύτερος αριθμός τέτοιων αναφορών προήλθε από την Ισπανία, την Πολωνία και τη Γερμανία.

Οι αναφορές εκτός πεδίου αρμοδιοτήτων αφορούσαν κατά κύριο λόγο προβλήματα που αντιμετώπιζαν πολίτες με εθνικούς, περιφερειακούς ή τοπικούς δημόσιους φορείς, εθνικά ή διεθνή δικαστήρια (όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) και ιδιωτικούς φορείς (μεταξύ άλλων αεροπορικές εταιρείες, τράπεζες ή διαδικτυακές επιχειρήσεις και πλατφόρμες). Κατά κανόνα, οι πολίτες ανέφεραν ζητήματα που αφορούσαν δικαστικές υποθέσεις, υγειονομική περίθαλψη, προστασία καταναλωτών, απασχόληση και ίση μεταχείριση.

Η Διαμεσολαβήτρια έλαβε επίσης μια σειρά αναφορών εκτός του πεδίου αρμοδιοτήτων της, οι οποίες αφορούσαν την κρίση COVID-19 και, συγκεκριμένα, για ζητήματα όπως η υγειονομική περίθαλψη, τα ταξίδια, η απασχόληση και η εκπαίδευση σε σχέση με μέτρα που θεσπίζονται από τις εθνικές αρχές ως απάντηση στην πανδημία.

Άλλες αναφορές εκτός πεδίου αρμοδιοτήτων αφορούσαν μεν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ αλλά συνδέονταν με πολιτικό ή νομοθετικό έργο.

Η Διαμεσολαβήτρια απάντησε σε όλους στη γλώσσα στην οποία υπέβαλαν την αναφορά τους. Οι εν λόγω απαντήσεις αποσαφήνιζαν το πεδίο αρμοδιοτήτων της Διαμεσολαβήτριας και, στον βαθμό του εφικτού, συμβούλευαν τους ενδιαφερόμενους να απευθυνθούν σε άλλους φορείς που θα μπορούσαν να βοηθήσουν. Αυτοί ήταν κυρίως εθνικοί και περιφερειακοί διαμεσολαβητές, η Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και άλλοι οργανισμοί και εθνικά όργανα. Με τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου, η Διαμεσολαβήτρια διαβίβασε επίσης αναφορές σε μέλη του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών (ENO).

Στους ενδιαφερόμενους που εξέφρασαν δυσαρέσκεια για συγκεκριμένη νομοθεσία της ΕΕ, η Διαμεσολαβήτρια συνέστησε κατά κανόνα να απευθυνθούν στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι ενδιαφερόμενοι που έθιξαν ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ παραπέμφθηκαν σε εθνικούς ή περιφερειακούς διαμεσολαβητές ή σε δίκτυα της ΕΕ, όπως το SOLVIT. Εναλλακτικά, η Διαμεσολαβήτρια ενημέρωσε τους ενδιαφερόμενους για τη δυνατότητα υποβολής καταγγελίας επί παραβάσει στην Επιτροπή.

5.2. Ποιους αφορούσαν οι αναφορές;

5.3. Σε τι αφορούσαν οι αναφορές;

5.4. Τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν

5.5. Αντίκτυπος και επιτεύγματα

Ένας από τους απώτερους στόχους της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας είναι να επιτυγχάνει, μέσω των ερευνών και του υπόλοιπου έργου της, απτές βελτιώσεις για τους ενδιαφερόμενους και τους πολίτες έναντι της διοίκησης της ΕΕ. Αυτό μπορεί να μετράται εν μέρει μέσω των στατιστικών δεδομένων, με βάση το πώς τα θεσμικά όργανα και οργανισμοί ανταποκρίθηκαν στις προτάσεις της Διαμεσολαβήτριας. Ωστόσο, μια αμιγώς στατιστική προσέγγιση δεν μπορεί να αποτυπώσει τον ευρύτερο αντίκτυπο των ερευνών της Διαμεσολαβήτριας. Η ετήσια έκθεση της Διαμεσολαβήτριας με τίτλο Putting it Right?, η οποία εξετάζει τον αντίκτυπο των παρεμβάσεών της κατά το προηγούμενο έτος, επιχειρεί να αποτυπώσει τον ευρύτερο αυτόν αντίκτυπο για πρώτη φορά στην έκθεση αυτής της χρονιάς (2019).

5.5.1. Ευρύτερος αντίκτυπος

Ο συγκεκριμένος αντίκτυπος περιλαμβάνει έρευνες στις οποίες το θετικό αποτέλεσμα κατέστη εμφανές μόνο μετά την περάτωσή τους. Ορισμένες από τις προτάσεις της Διαμεσολαβήτριας έχουν ευρείες προεκτάσεις, συνδέονται με σημαντικές προσπάθειες και ενδέχεται να συνεπάγονται μεταρρυθμίσεις στις διαδικασίες και στις πρακτικές που εφαρμόζονται επί δεκαετίες. Σε άλλες περιπτώσεις, μετά την περάτωση μιας έρευνας, ενδέχεται να προκύψουν αλλαγές σε μεταγενέστερο στάδιο από κεκτημένη ταχύτητα, ακόμη και αν το θεσμικό όργανο ή οργανισμός είχε απαντήσει αρνητικά σε πρόταση που του υποβλήθηκε ενόσω η έρευνα βρισκόταν σε εξέλιξη.

Συγκεκριμένο παράδειγμα αποτελεί η έρευνα της Διαμεσολαβήτριας σχετικά με τη διαδικασία για τον διορισμό του γενικού γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του πλέον υψηλόβαθμου υπαλλήλου της ΕΕ. Η Διαμεσολαβήτρια είχε ζητήσει από την Επιτροπή να θεσπίσει συγκεκριμένη διαδικασία για τον διορισμό του γενικού γραμματέα της. Στην απάντησή της προς τη Διαμεσολαβήτρια, η Επιτροπή απέρριψε τη σύστασή της και αρνήθηκε αρχικά να προβεί σε οποιαδήποτε αλλαγή. Ωστόσο, προς το τέλος του 2019, η Επιτροπή ακολούθησε τη σύσταση της Διαμεσολαβήτριας, θεσπίζοντας ειδική διαδικασία διορισμού για τη θέση του γενικού γραμματέα, η οποία περιλαμβάνει την προκήρυξη της κενής θέσης και σαφώς καθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Η νέα γενική γραμματέας επιλέχθηκε τον Ιανουάριο του 2020, κατόπιν διαφανούς και δίκαιης διαδικασίας.

Ένα άλλο παράδειγμα αφορά το ζήτημα της μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα, στην Επιτροπή. Το 2018 η Διαμεσολαβήτρια περάτωσε έρευνα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή χειρίστηκε την απασχόληση πρώην προέδρου της μετά τη λήξη της θητείας του, καθώς και σχετικά με τον ρόλο της «επιτροπής δεοντολογίας» της Επιτροπής στο εν λόγω ζήτημα. Η Επιτροπή απέρριψε δύο συστάσεις και τέσσερις εισηγήσεις από τις συνολικά πέντε που υπέβαλε η Διαμεσολαβήτρια. Ωστόσο, το 2019, στο πλαίσιο μιας επακόλουθης έρευνας σχετικά με τον τρόπο χειρισμού του ζητήματος της μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα εκ μέρους της Επιτροπής, η Διαμεσολαβήτρια υπέβαλε 25 προτάσεις για τη διασφάλιση μιας πιο συστηματικής και αποτελεσματικής προσέγγισης του ζητήματος της μεταπήδησης πρώην υπαλλήλων της Επιτροπής προς τον ιδιωτικό τομέα ή της μεταπήδησης υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα προς την Επιτροπή. Στην απάντησή της η Επιτροπή δεσμεύτηκε να εφαρμόσει το σύνολο σχεδόν των προτάσεων της Διαμεσολαβήτριας σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζει τους κανόνες της σχετικά με την μεταπήδηση στελεχών στον ιδιωτικό τομέα. Σε αυτούς τους κανόνες περιλαμβάνεται το να ζητείται από το πρόσωπο που μεταπηδά στον ιδιωτικό τομέα να παράσχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον οργανισμό στον οποίο πρόκειται να εργαστεί, καθώς και περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη φύση της νέας θέσης εργασίας του.

5.5.2. Ποσοστό αποδοχής

Η ετήσια έκθεση της Διαμεσολαβήτριας με τίτλο Putting it Right? κατέγραψε επίσης το στατιστικό «ποσοστό αποδοχής» για το 2019, το οποίο έδειξε ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ανταποκρίθηκαν θετικά στις προτάσεις της Διαμεσολαβήτριας (λύσεις, συστάσεις και εισηγήσεις) στο 79% των περιπτώσεων. Αυτό συνιστά βελτίωση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και αποτελεί θετική εξέλιξη για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα οποία επεδίωξαν να διορθώσουν ό,τι δεν έκαναν σωστά και, γενικότερα, να βελτιώσουν τις διοικητικές τους πρακτικές.

Συνολικά, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ανταποκρίθηκαν θετικά σε 93 από τις 118 προτάσεις της Διαμεσολαβήτριας προς διόρθωση ή βελτίωση των διοικητικών τους πρακτικών. Από τα 17 θεσμικά όργανα στα οποία η Διαμεσολαβήτρια υπέβαλε προτάσεις, τα δέκα συμμορφώθηκαν πλήρως προς το σύνολο των λύσεων, εισηγήσεων και συστάσεων.

6. Επικοινωνία και συνεργασία

6.1. Επικοινωνία

Οι ψηφιακές ανακοινώσεις της Διαμεσολαβήτριας συνέχισαν να εξελίσσονται και να βελτιώνονται κατά τη διάρκεια του 2020, με τον μετασχηματισμό του διαδικτυακού τόπου σε έναν δυναμικότερο κόμβο περιεχομένου για το έργο της Διαμεσολαβήτριας. Ο διαδικτυακός τόπος διαθέτει πλέον μια ενότητα ειδήσεων η οποία περιλαμβάνει ευανάγνωστα άρθρα ειδήσεων που παρακολουθούν τις εξελίξεις σε προβεβλημένες έρευνες ή εξερευνούν άλλες πτυχές του έργου της Διαμεσολαβήτριας. Για λόγους διευκόλυνσης της παρακολούθησης των ερευνών της Διαμεσολαβήτριας, κάθε έρευνα διαθέτει πλέον μια κεντρική «σελίδα υπόθεσης», σε πολλές μάλιστα από αυτές περιλαμβάνεται και ένα σύντομο επεξηγηματικό κείμενο με λεπτομέρειες για την έρευνα και τις πιο πρόσφατες εξελίξεις. Επίσης, προστέθηκε μια νέα ενότητα ειδικά για την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα.

Πέραν του τακτικού περιεχομένου στον διαδικτυακό του τόπο, το Γραφείο του Διαμεσολαβητή άρχισε επίσης να χρησιμοποιεί και άλλα διαδραστικά μέσα επιγραμμικών δημοσιεύσεων ώστε να καταστήσει το έργο του πιο ενδιαφέρον και προσβάσιμο στο ευρύτερο κοινό.

Για τον εορτασμό της 25ης επετείου του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή δημιουργήθηκε μια δυναμική κυλιόμενη διαδικτυακή παρουσίαση. Αυτό είναι το σχήμα στο οποίο το Γραφείο του Διαμεσολαβητή ελπίζει ότι θα μπορέσει να βασιστεί στο μέλλον.

Η Διαμεσολαβήτρια εξακολούθησε να χρησιμοποιεί ολοένα και περισσότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ώστε να παρέχει πληροφορίες με σαφή και υπεύθυνο τρόπο σχετικά με το τι κάνει το Γραφείο και ποιους βοηθά, αλλά και για να παρέχει ενημερώσεις και απόψεις σχετικά με τις πιο πρόσφατες εξελίξεις των ερευνών. Ειδικότερα στο Twitter, η Διαμεσολαβήτρια άρχισε να χρησιμοποιεί πιο καινοτόμους τρόπους για την παρουσίαση του έργου του Γραφείου, όπως, μεταξύ άλλων, μέσω συζητήσεων υπό μορφή νήματος. Η παρουσία της Διαμεσολαβήτριας στις βασικές πλατφόρμες –Twitter, LinkedIn και Instagram– αυξήθηκε. Από τα σημαντικότερα γεγονότα που ξεχώρισαν μέσα στη χρονιά ήταν οι δραστηριότητες σχετικά με την 25η επέτειο του Διαμεσολαβητή, τις οποίες μπορούσε κανείς να παρακολουθήσει μέσω του hashtag #EO25years.

Στο πλαίσιο του έργου της Διαμεσολαβήτριας σχετικά με την απάντηση της ΕΕ στην κρίση COVID-19, το Γραφείο παρείχε επίσης ένα συνοπτικό ενημερωτικό γράφημα και ένα σχετικό άρθρο ειδήσεων, με επισκόπηση των ρόλων και των αρμοδιοτήτων των διαφόρων θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ. Το Γραφείο διεξήγε επίσης εκστρατεία για την προώθηση των κατευθυντήριων γραμμών του Διαμεσολαβητή προς τη διοίκηση της ΕΕ σχετικά με τη χρήση των επίσημων γλωσσών της ΕΕ κατά την επικοινωνία με το κοινό.

Το μέσο που σημείωσε την ταχύτερη ανάπτυξη το 2020 ήταν το Instagram. Το κοινό αυξήθηκε κατά 71% κατά τη διάρκεια του έτους (1 068 νέοι ακόλουθοι). Στο LinkedIn, ο αριθμός των ακολούθων αυξήθηκε κατά 34% (+ 1 237), ενώ στο Twitter, όπου η Διαμεσολαβήτρια διατηρεί το μεγαλύτερο κοινό, ο αριθμός των ακολούθων έφτασε τους 29 200 τον Δεκέμβριο του 2020, το οποίο αντιπροσωπεύει αύξηση 11% (+ 2 870).

Η κύρια εκδήλωση επικοινωνίας της χρονιάς ήταν το ετήσιο συνέδριο, το οποίο αποτέλεσε και ευκαιρία εορτασμού της 25ης επετείου του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Με περισσότερους από 240 συμμετέχοντες, η Διαμεσολαβήτρια όφειλε να καινοτομήσει προκειμένου να παράσχει μια επιγραμμική εκδήλωση ποιότητας. Για τις ανάγκες του συνεδρίου χρησιμοποιήθηκε η πλατφόρμα Interactio και παρασχέθηκαν υπηρεσίες ταυτόχρονης διερμηνείας από τις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Διαμεσολαβήτρια χρησιμοποίησε επίσης το Slido, μια επιγραμμική πλατφόρμα για εικονικές εκδηλώσεις, η οποία παρέχει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να υποβάλλουν ερωτήματα και να λαμβάνουν μέρος σε ψηφοφορίες σε πραγματικό χρόνο. Αυτό συνέβαλε στην αλληλεπίδραση κατά τη διάρκεια του συνεδρίου παρά τις προκλήσεις που συνεπάγεται η εικονική φύση μιας τέτοιας εκδήλωσης.

6.2. Σχέσεις με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ

6.2.1. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Μετά την επανεκλογή της στα τέλη του 2019, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Emily O’Reilly συνέχισε να ενισχύει τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ του Γραφείου της και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενός θεμελιώδους εταίρου του Διαμεσολαβητή. Το 2020 η Διαμεσολαβήτρια πραγματοποίησε ομιλία ενώπιον της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν λόγω της πανδημίας COVID-19, συνέχισε να πραγματοποιεί τακτικές συναντήσεις μέσω τηλεδιάσκεψης με μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος. Η Διαμεσολαβήτρια προσκλήθηκε επίσης να μιλήσει σε διάφορες συνεδριάσεις επιτροπών του Κοινοβουλίου, καθώς και σε συναντήσεις εργασίας συναφείς με το έργο του Γραφείου. Λόγω της πανδημίας, η παράδοση της ετήσιας έκθεσης της Διαμεσολαβήτριας προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έγινε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 5 Μαΐου 2020.

6.2.2. Επιτροπή Αναφορών

Η Διαμεσολαβήτρια και η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συνεργάζονται προκειμένου να ανταποκρίνονται στους προβληματισμούς των ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τη λογοδοσία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Το 2020 η σχέση μεταξύ της Επιτροπής Αναφορών και της Διαμεσολαβήτριας ενισχύθηκε περαιτέρω. Η Διαμεσολαβήτρια έλαβε μέρος σε διάφορες συνεδριάσεις της εν λόγω επιτροπής και υπήρχε συνεχής επικοινωνία μεταξύ του Γραφείου του Διαμεσολαβητή και της Επιτροπής Αναφορών. Διάφορα ψηφίσματα της Επιτροπής Αναφορών αναφέρθηκαν στο έργο της Διαμεσολαβήτριας, ειδικά σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες κατά την περίοδο της κρίσης COVID-19. Στο πλαίσιο της 25ης επετείου του Γραφείου του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, η Emily O’Reilly έλαβε με ιδιαίτερη χαρά συγχαρητήρια μηνύματα και ευχές για το έργο της από διάφορους ευρωβουλευτές, ιδίως δε από τον πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών, ο οποίος συμμετείχε και στο συνέδριο που διοργανώθηκε επ' ευκαιρία της επετείου.

6.2.3. Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ και διαθέτει τη μεγαλύτερη διοίκηση από οποιοδήποτε άλλο όργανο της ΕΕ. Είναι απολύτως φυσιολογικό το μεγαλύτερο μέρος των αναφορών προς τη Διαμεσολαβήτρια να αφορά το έργο της Επιτροπής Η σχέση εργασίας μεταξύ της Επιτροπής και της Διαμεσολαβήτριας ήταν και πάλι ιδιαιτέρως εποικοδομητική κατά τη διάρκεια του 2020 και ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Maroš Šefčovič, ήταν μεταξύ των βασικών ομιλητών του συνεδρίου για την 25η επέτειο. Στενές επαφές διατηρήθηκαν επίσης σε επίπεδο υπηρεσιών ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εξέταση των προβληματισμών των ενδιαφερομένων.

6.2.4. Άλλα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί

Είναι σημαντικό για τη Διαμεσολαβήτρια να διατηρεί επίσης εποικοδομητικές σχέσεις και με τα άλλα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς. Το 2020 η Διαμεσολαβήτρια βρισκόταν σε επαφή με τους επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων. Οι σχέσεις με διάφορα μέρη της διοίκησης της ΕΕ αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της στρατηγικής της Διαμεσολαβήτριας «Με ορίζοντα το 2024». Μόνο μέσω της στενής συνεργασίας μπορεί να επιτευχθεί μακροχρόνιος και θετικός αντίκτυπος για τη διοίκηση της ΕΕ.

6.2.5. Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία

Ως μέλος του πλαισίου της ΕΕ σχετικά με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (CRPD), η Διαμεσολαβήτρια προασπίζει, προωθεί και παρακολουθεί την εφαρμογή της σύμβασης από τη διοίκηση της ΕΕ. Το 2020 η Διαμεσολαβήτρια ήταν προεδρεύουσα του πλαισίου της ΕΕ.

Από κοινού με το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Αναπηρίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, η Διαμεσολαβήτρια απέστειλε κοινή επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζοντας τις απόψεις του πλαισίου της ΕΕ σχετικά με το τι θα έπρεπε να περιέχει μια πιο φιλόδοξη και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία για την περίοδο μετά το 2020. Για τον σκοπό αυτό, τον Ιούλιο του 2020, το πλαίσιο της ΕΕ συναντήθηκε με την αρμόδια για θέματα ισότητας Επίτροπο Helena Dalli, προκειμένου να συνεχίσει τον διάλογο σχετικά με την επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία. Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, Emily O’Reilly, εκφώνησε επίσης ομιλία σε συνάντηση εργασίας που διοργανώθηκε από την Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη στρατηγική για την αναπηρία.

Τον Ιούνιο του 2020, η Διαμεσολαβήτρια δρομολόγησε μια στρατηγική πρωτοβουλία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή ανταποκρίνεται στις ειδικές ανάγκες των υπαλλήλων της με αναπηρίες στο πλαίσιο της έκτακτης κατάστασης λόγω της πανδημίας COVID-19. Η Διαμεσολαβήτρια απευθύνθηκε γραπτώς στην Επιτροπή, θέτοντας μια σειρά από ερωτήματα επί ζητημάτων όπως τα μέτρα που λαμβάνονται για την εξ αποστάσεως εργασία και την ασφάλιση υγείας, καθώς και επί των διδαγμάτων που θα μπορούσαν να αποκομιστούν από την ευρύτερη αλληλεπίδραση της Επιτροπής με άτομα με αναπηρίες. Η Διαμεσολαβήτρια αξιολογεί επί του παρόντος την απάντηση της Επιτροπής, έχοντας ζητήσει και τη συνεισφορά οργανισμών που εκπροσωπούν άτομα με αναπηρίες.

Η Διαμεσολαβήτρια εξέτασε αναφορά σχετικά με τη χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) για την κατασκευή εγκαταστάσεων ιδρυματικής φροντίδας για άτομα με αναπηρίες στην Ουγγαρία και στην Πορτογαλία. Ο ενδιαφερόμενος θεωρεί ότι η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε αναλάβει δράση σε σχέση με τα εν λόγω έργα, δεδομένου ότι αντιβαίνουν στις υποχρεώσεις της ΕΕ να διασφαλίσει ότι τα άτομα με αναπηρία λαμβάνουν στήριξη ώστε να ζουν σε περιβάλλοντα που βασίζονται στην κοινότητα. Αφότου εξέτασε προσεκτικά τα μέτρα που έλαβε η Επιτροπή, η Διαμεσολαβήτρια περάτωσε την έρευνα διατυπώνοντας εισηγήσεις για βελτίωση και θα συνεχίσει να παρακολουθεί το σημαντικό αυτό ζήτημα.

Συναφώς, η Επιτροπή απάντησε θετικά σε εισηγήσεις που διατύπωσε η Διαμεσολαβήτρια στην έρευνά της σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή αντιμετώπισε ισχυρισμούς περί παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ιδρύματα κοινωνικής μέριμνας για άτομα με αναπηρίες. Μετά την εισήγηση της Διαμεσολαβήτριας, η Επιτροπή ανέφερε ότι τα κονδύλια της ΕΕ θα πρέπει, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, να μην χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση ιδρυμάτων αλλά αντίθετα να χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της αποϊδρυματοποίησης.

Η Διαμεσολαβήτρια εξέτασε επίσης αναφορά σχετικά με καθυστερήσεις στη διαδικασία που εφαρμόζεται για την επανένταξη υπαλλήλου με αναπηρίες. Η Διαμεσολαβήτρια περάτωσε την υπόθεση αφότου η Επιτροπή ανέφερε ότι είχε ενεργοποιήσει και πάλι τη διαδικασία για την επανένταξη του ενδιαφερόμενου.

6.3. Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαμεσολαβητών

Οι επιπτώσεις της πανδημίας επηρέασαν σαφώς τις μεθόδους εργασίας και τις διαδικασίες πολλών δημόσιων φορέων και διακρατικών οντοτήτων. Αυτό συνέβη φυσικά και στην περίπτωση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών (ΕΔΔ), το οποίο είναι ένα άτυπο δίκτυο αποτελούμενο από 96 γραφεία σε 36 ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβάνει δε και την Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, Emily O’Reilly, βρισκόταν σε άμεση επαφή με τα μέλη του ΕΔΔ από τα πρώτα κιόλας στάδια της κρίσης, προκειμένου να διασφαλιστεί ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο το δίκτυο θα μπορούσε να υπηρετήσει τα μέλη του. Στο πλαίσιο αυτών των επαφών, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια διοργάνωσε διαδικτυακό σεμινάριο στις 12 Μαΐου 2020 σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 για τους διαμεσολαβητές. Το σεμινάριο συγκέντρωσε διαμεσολαβητές ή αντίστοιχα όργανα από 33 οργανώσεις μέλη με σκοπό την ανταλλαγή εμπειριών και την προώθηση των βέλτιστων πρακτικών στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Το τακτικό ετήσιο σημείο επαφής του ΕΔΔ, δηλαδή το ετήσιο συνέδριο, πραγματοποιήθηκε επίσης σε ψηφιακή μορφή. Στις 26 Οκτωβρίου (την ίδια ημέρα με το συνέδριο για την 25η επέτειο του Διαμεσολαβητή), 106 συμμετέχοντες από ολόκληρη την Ευρώπη συμμετείχαν εικονικά στο συνέδριο του δικτύου. Πέραν της επετείου και της συζήτησης σχετικά με το μέλλον του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, το συνέδριο του δικτύου συζήτησε τη μελλοντική συνεργασία κατά τη διάρκεια της επερχόμενης θητείας και πιθανά θέματα και όρους για μελλοντικές παράλληλες έρευνες. Το συνέδριο, στο οποίο συμμετείχε ως κεντρικός ομιλητής και ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, Nicolas Schmit, αποτέλεσε επίσης μια ακόμα ευκαιρία ώστε να συζητηθεί η κρίση της πανδημίας COVID-19 και να προβλεφθεί πώς αυτή θα επηρεάσει το έργο των διαμεσολαβητών κατά τα ερχόμενα χρόνια.

7. Πόροι

7.1. Προϋπολογισμός

O προϋπολογισμός του Διαμεσολαβητή αποτελεί ανεξάρτητο τμήμα του προϋπολογισμού της ΕE. Χωρίζεται σε τρεις τίτλους. Ο τίτλος 1 περιλαμβάνει τους μισθούς, τα επιδόματα και τις λοιπές δαπάνες προσωπικού. Ο τίτλος 2 καλύπτει κτίρια, έπιπλα, εξοπλισμό και διάφορες λειτουργικές δαπάνες. Ο τίτλος 3 καλύπτει τις δαπάνες που προκύπτουν από γενικές δραστηριότητες του οργανισμού. Οι εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό πιστώσεις για το 2020 ανέρχονταν σε 12 348 231 ευρώ.

Με γνώμονα την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων, ο εσωτερικός ελεγκτής του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή ελέγχει τακτικά τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου και τις οικονομικές πράξεις στις οποίες προβαίνει το Γραφείο. Όπως και τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ο Διαμεσολαβητής υπόκειται επίσης στον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.

7.2. Χρήση των πόρων

Κάθε χρόνο η Διαμεσολαβήτρια εγκρίνει ετήσιο σχέδιο διαχείρισης, στο οποίο προσδιορίζονται συγκεκριμένες δράσεις που αναμένεται να αναληφθούν από το Γραφείο προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι και οι προτεραιότητες της πενταετούς στρατηγικής της «Με ορίζοντα το 2019». Το ετήσιο σχέδιο διαχείρισης του 2020 είναι το έκτο που βασίζεται σε αυτήν τη στρατηγική. Τον Δεκέμβριο του 2020, η Διαμεσολαβήτρια υιοθέτησε μια νέα στρατηγική με τίτλο «Με ορίζοντα το 2024».

H Διαμεσολαβήτρια υποστηρίζεται από άκρως καταρτισμένο και πολύγλωσσο προσωπικό. Αυτό σημαίνει ότι το Γραφείο είναι σε θέση να εξετάζει αναφορές στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ και να προάγει την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με το έργο του Διαμεσολαβητή σε όλη την ΕΕ. Τον Μάρτιο του 2020, σε απάντηση στην πανδημία COVID-19, το Γραφείο του Διαμεσολαβητή πραγματοποίησε αποτελεσματική και ταχεία μετάβαση προκειμένου να μετατραπεί σε ψηφιακό χώρο εργασίας, χωρίς να διακοπεί το βασικό του έργο, δηλαδή η εξέταση αναφορών. Το 2020, πέραν των οκτώ συμβασιούχων υπαλλήλων που εργάζονταν κατά μέσο όρο στο Γραφείο, στο οργανόγραμμα του Διαμεσολαβητή υπήρχαν 69 θέσεις εργασίας, ενώ κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους 13 ασκούμενοι απέκτησαν εργασιακή πείρα.

Τον Σεπτέμβριο του 2020 η Rosita Hickey, η οποία εργάζεται στο Γραφείο του Διαμεσολαβητή από το 2001, διορίστηκε διευθύντρια ερευνών μετά από ανοιχτό διαγωνισμό.

Αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διάρθρωση του Γραφείου του Διαμεσολαβητή και τα καθήκοντα των διαφόρων μονάδων διατίθενται στον διαδικτυακό τόπο του Διαμεσολαβητή.

Πώς να επικοινωνήσετε με την Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια

Τηλεφωνικώς:

+33 (0)3 88 17 23 13

Μέσω e-mail:

eo@ombudsman.europa.eu

Στο Διαδίκτυο

• Διαδικτυακός τόπος ombudsman.europa.eu
• Twitter twitter.com/EUombudsman
• Instagram instagram.com/euombudsman
• LinkedIn linkedin.com/company/272026
• YouTube youtube.com/user/eotubes

Τα γραφεία μας

Στρασβούργο

Ταχυδρομική διεύθυνση

Médiateur européen
1 avenue du Président Robert Schuman
CS 30403
F-67001 Strasbourg Cedex

Διεύθυνση για επισκέπτες

Bâtiment Václav Havel (HAV)
Allée Spach
F-67070 Strasbourg

Βρυξέλλες

Ταχυδρομική διεύθυνση

Médiateur européen
Rue Wiertz
B-1047 Bruxelles

Διεύθυνση για επισκέπτες

Montoyer-Science (MTS)
30 rue Montoyer
B-1000 Bruxelles

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2021

Όλες οι φωτογραφίες και εικόνες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός από το εξώφυλλο (© erikreis / iStock). Η αναπαραγωγή για εκπαιδευτικούς και μη εμπορικούς σκοπούς επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι αναφέρεται η πηγή.

HTML

ISBN 978-92-9483-216-0

ISSN 1680-3965

doi:10.2869/404655

QK-AA-21-001-EL-Q