Achtergrond

Ingezetenen binnen de Europese Unie hebben het recht deel te nemen aan het democratisch leven van de Unie en beslissingen moeten in een zo groot mogelijke openheid worden genomen.

Op 10 maart 2017 begon de Europese Ombudsman een strategisch onderzoek, gericht op de transparantie van besprekingen en discussies over wetgeving binnen de voorbereidende instanties van de Europese Raad, een van de twee wetgevende instellingen van de Europese Unie.

Het onderzoek is niet gericht op de vraag hoe de Raad de wetsvoorbereidende besprekingen die leiden tot aanname van formele standpunten inzake EU-wetgeving organiseert; noch op enig wetsvoorstel in het bijzonder. Het onderzoek gaat over hoe het Algemeen Secretariaat van de Raad (GSC) administratieve ondersteuning biedt aan het wetgevende besluitvormingsproces in zijn verslaglegging van de uitkomsten van de besprekingen die plaatsvinden tussen lidstaten in wetsvoorbereidende organen en door het vastleggen, beheren en publiceren van de betrokken documenten.

Voordat de Raad een formeel standpunt inneemt voor onderhandelingen met zijn medewetgever het Europese Parlement, vinden voorbereidende besprekingen over concept-wetgeving plaats op het niveau van ambassadeur/adjunct-ambassadeur (respectievelijk Coreper II en I), en door meer dan 150 commissies en werkgroepen, bijgewoond door ambtenaren.[1] In sommige gevallen wordt reeds overeenkomst bereikt op het niveau van de voorbereidende instantie en wordt het overeengekomen standpunt zonder discussie overgenomen door de ministers op Raadsniveau. Na uiteindelijke aanname van een wetgevend besluit, maakt de Raad de meeste documenten en bestanden over de wetgeving openbaar, waaronder concept-documenten van de voorbereidende instanties.

Het onderzoek van de Ombudsman omvat vier gebieden:

1. toegankelijkheid tot wetgevingsdocumenten in het documentenregister van de Raad;
2. compleetheid van het register van de Raad;
3. consistentie van concepten en openbaarmakingen tussen de voorbereidende instanties;
4. transparantie ten aanzien van de standpunten van lidstaten.

Uitnodiging tot het indienen van bijdragen

Als eerste stap in het onderzoek, stelde de Ombudsman 14 vragen aan de Raad, waarop de Raad op 26 Juli 2017 antwoord gaf.[2] De Raad stelde verschillende verbeteringen voor die het voor het publiek makkelijker maken om het besluitvormingsproces te volgen, waaronder (i) een nieuw systeem voor het vastleggen van Raadsdocumenten, (ii) een project voor de ontwikkeling van een algemeen conceptplatform in het Europese Parlement en de Commissie, (iii) technische instrumenten om openbaarmaking van documenten die het predicaat “LIMITE” dragen (i.e. niet voor openbaarmaking) makkelijker te maken en (iv) verschillende initiatieven om het voor het publiek makkelijker te maken toegang te krijgen tot documenten.

De Ombudsman heeft de Raad schriftelijk verzocht om wetgevingsdossiers die zijn afgesloten in 2016 te mogen controleren. Tegelijkertijd nodigt de Ombudsman leden van het publiek uit om hun inzichten ten aanzien van de kwesties die naar voren zijn gekomen door het strategisch onderzoek te delen. De Ombudsman nodigt u uit om uw standpunt uiteen te zetten betreffende de volgende onderwerpen:

I. Toegankelijkheid van informatie en documenten

1. Als de Europese Commissie een wetsvoorstel opstelt, wordt dat in een of meer werkgroepen van de Raad besproken. Welke nuttige informatie kan in deze fase gegeven worden om het publiek meer inzicht te geven in het verloop van de besprekingen?

2. In zijn antwoord aan de Ombudsman, omschreef de Raad de maatregelen die het momenteel treft om documenten gemakkelijker terug te vinden op zijn website, zoals het verbeteren van de zoekvorm, het verschaffen van toegang tot documenten via een kalender met vergaderingen en het ontwikkelen van een ‘gemeenschappelijke database over wetgeving’ zoals omschreven in het Interinstitutioneel Akkoord over beter wetgeven. [3]

Zijn er andere maatregelen die de Raad kan treffen om ervoor te zorgen dat wetgevingsdocumenten makkelijker terug te vinden zijn?

II. Transparantie van besprekingen

3. Gelieve te beschrijven welke problemen u heeft ervaren bij het verkrijgen van informatie of documenten die verband houden met besprekingen in wetsvoorbereidende instanties van de Raad en eventuele specifieke suggesties ter verbetering.

4. Verschillende soorten documenten kunnen worden geproduceerd en gecirculeerd binnen de voorbereidende instanties van de Raad (resultaten van maatregelen, voorzitterschapscompromissen, voortgangsrapportages, etc.) Zijn bepaalde documenten naar uw mening nuttiger dan andere bij het informeren van het publiek omtrent lopende discussies? Gelieve uw antwoord toe te lichten.

5. Raadpleegt u ooit een bestand over wetgeving dat de Raad heeft gepubliceerd na aanname van het wetsvoorstel?

6. Vindt u dat de verschillende transparantievereisten moeten gelden tussen besprekingen in werkgroepen en besprekingen in Coreper? Onderbouw uw antwoord a.u.b. in het kort met redenen.

7. Indien besprekingen nog niet afgerond zijn, worden documenten met het predicaat “LIMITE” niet openbaar gemaakt voor het publiek zonder voorafgaande autorisatie. Welke extra stappen kunnen naar uw mening ondernomen worden om het gebruik van het predicaat “LIMITE” op wetgevingsdocumenten verder te reguleren en te harmoniseren?

8. In gedachten houdend dat de standpunten van delegaties zich tijdens het onderhandelingsproces nog kunnen ontwikkelen en dat de Raad de effectiviteit van zijn besluitvormingsproces moet beschermen, in hoeverre denkt u dat standpunten geuit door nationale delegaties tijdens onderhandelingen in werkgroepen van de Raad /Coreper dienen te worden vastgelegd? Hoe belangrijk zou het voor u zijn om de standpunten van de nationale delegatie te weten?

III. Overige

9. Zijn er naar uw mening andere gebieden of maatregelen van belang om de transparantie van besprekingen rondom wetgeving binnen de voorbereidende instanties van de Raad te vergroten? Gelieve zo specifiek mogelijk te zijn.

Wijze van bijdragen

De termijn voor het indienen van bijdragen 31 december 2017.

Per e-mail door gebruik van het volgende contactformulier: http://www.ombudsman.europa.eu/email?to=contactform_email_EO-CouncilConsultation

of

Per brief: Europese Ombudsman, 1 avenue du Président Robert Schuman, CS 30403, F - 67001 Strasbourg Cedex, Frankrijk

Vermeld duidelijk 'raadpleging Raad - OI/2/2017' bovenaan uw bijdrage. 

Bijdragen kunnen in een van de 24 officiële talen van de EU worden ingediend. Houd uw commentaar indien mogelijk beperkt tot 10 pagina’s, met inbegrip van eventuele bijlagen

De Ombudsman zal alle bijdragen naar de Raad doorsturen. De Ombudsman zal deze bijdragen tevens beschikbaar maken op zijn website. Fysieke personen die van mening zijn dat, overeenkomstig Verordening 45/2001 betreffende de bescherming van persoonsgegevens[4], hun naam niet zou moeten worden gepubliceerd, dienen de Ombudsman daarvan op de hoogte te stellen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Mevr. Alice Bossière, Functionaris Strategische Onderzoeken bij de Ombudsman (Tel: +32 228 33 401).

 

[1] Voor een gedetailleerd overzicht met voorbereidende instanties van de Raad, zie de specifieke website van de Raad, beschikbaar in alle 24 officiële talen van de Europese Unie. http://www.consilium.europa.eu/en/council-eu/preparatory-bodies/

[2] Zie onderstaand de brief van de Ombudsman en het antwoord van de Raad.

[3] http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2016.123.01.0001.01.ENG

[4] Verordening (EG) nr. 45/2001 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2000 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door de communautaire instellingen en organen en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, PB L 8 van 12.1.2001, blz. 1. Zie ook: http://www.ombudsman.europa.eu/en/resources/dataprotection/home.faces