Ιστορικό

Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης και οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με όσο το δυνατόν πιο ανοιχτές διαδικασίες.

Στις 10 Μαρτίου 2017, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια κίνησε στρατηγική έρευνα για τη διαφάνεια των νομοθετικών συζητήσεων στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο είναι ο ένας από τους δύο νομοθέτες της ΕΕ.

Η έρευνα δεν αφορά τον τρόπο με τον οποίο οργανώνει το Συμβούλιο τις προπαρασκευαστικές συζητήσεις που οδηγούν στην έγκριση των επίσημων θέσεών του σχετικά με τη νομοθεσία της ΕΕ ούτε άπτεται κάποιας συγκεκριμένης νομοθετικής πρότασης. Η έρευνα αφορά τον τρόπο με τον οποίο η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου (ΓΓΣ) υποστηρίζει διοικητικά τη διαδικασία λήψης νομοθετικών αποφάσεων μέσω της καταγραφής των αποτελεσμάτων των συζητήσεων που διεξάγονται μεταξύ των κρατών μελών στους κόλπους των προπαρασκευαστικών οργάνων και μέσω της καταχώρισης, διαχείρισης και δημοσίευσης των σχετικών εγγράφων.

Προτού το Συμβούλιο εγκρίνει την επίσημη θέση του για τις διαπραγματεύσεις με τον συννομοθέτη του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πραγματοποιούνται προπαρασκευαστικές συζητήσεις σε επίπεδο πρέσβεων/αναπληρωτών πρέσβεων (ΕΜΑ τμήματα II και I, αντιστοίχως), και στους κόλπους 150 και πλέον επιτροπών και ομάδων εργασίας[1] στις οποίες συμμετέχουν δημόσιοι υπάλληλοι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, επιτυγχάνεται συμφωνία σε επίπεδο προπαρασκευαστικών οργάνων και τότε η συμφωνηθείσα θέση εγκρίνεται χωρίς να συζητηθεί από τους υπουργούς σε επίπεδο Συμβουλίου. Μετά την τελική έκδοση μιας νομοθετικής πράξης, το Συμβούλιο δημοσιοποιεί το μεγαλύτερο τμήμα του νομοθετικού φακέλου, συμπεριλαμβανομένων των εγγράφων που συντάχθηκαν στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών οργάνων.

Η έρευνα της Διαμεσολαβήτριας καλύπτει τέσσερις τομείς:

1. την προσβασιμότητα των νομοθετικών εγγράφων στο μητρώο εγγράφων του Συμβουλίου·
2. την πληρότητα του μητρώου του Συμβουλίου·
3. τη συνεκτικότητα μεταξύ των πρακτικών σύνταξης και δημοσιοποίησης που εφαρμόζουν τα προπαρασκευαστικά όργανα·
4. τη διαφάνεια όσον αφορά τις θέσεις των κρατών μελών.

Πρόσκληση υποβολής παρατηρήσεων

Στο πρώτο στάδιο της έρευνας, η Διαμεσολαβήτρια απηύθυνε στο Συμβούλιο 14 ερωτήσεις, στις οποίες το Συμβούλιο απάντησε στις 26 Ιουλίου 2017[2]. Το Συμβούλιο παρέθεσε διάφορες βελτιώσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξήσουν τη δυνατότητα του κοινού να παρακολουθεί τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και οι οποίες αφορούν, μεταξύ άλλων, i) ένα νέο σύστημα αρχειοθέτησης των εγγράφων του Συμβουλίου, ii) ένα έργο για την ανάπτυξη κοινής πλατφόρμας σύνταξης εγγράφων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή, iii) τεχνικά εργαλεία που διευκολύνουν τη δημοσιοποίηση εγγράφων που φέρουν την ένδειξη διανομής «LIMITE» (δηλαδή να μην δημοσιοποιηθεί) και iv) διάφορες πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση της πρόσβασης του κοινού σε έγγραφα.

Επί του παρόντος, η Διαμεσολαβήτρια έχει απευθυνθεί γραπτώς στο Συμβούλιο για τον προγραμματισμό επιθεώρησης των νομοθετικών φακέλων που περατώθηκαν το 2016. Παράλληλα, η Διαμεσολαβήτρια καλεί το κοινό να διατυπώσει την άποψή του σχετικά με τα ζητήματα τα οποία εγείρει η στρατηγική έρευνα. Η Διαμεσολαβήτρια σας καλεί να διατυπώσετε τις απόψεις σας σχετικά με τα ακόλουθα σημεία:

I. Προσβασιμότητα πληροφοριών και εγγράφων

1. Όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλλει μια νομοθετική πρόταση, η πρόταση αυτή αποτελεί αντικείμενο συζήτησης σε μία ή περισσότερες ομάδες εργασίας του Συμβουλίου. Ποιες χρήσιμες πληροφορίες θα μπορούσαν να δοθούν στο κοινό στο στάδιο αυτό, ώστε να μάθει και να κατανοήσει πώς διεξάγονται οι συζητήσεις;

2. Στην απάντησή του προς τη Διαμεσολαβήτρια το Συμβούλιο περιγράφει τα μέτρα τα οποία λαμβάνει επί του παρόντος προκειμένου να διευκολύνει την εύρεση εγγράφων στον δικτυακό του τόπο, όπως η βελτίωση του διαθέσιμου εντύπου αναζήτησης, η παροχή πρόσβασης σε έγγραφα μέσω ενός ημερολογίου συνεδριάσεων και η ανάπτυξη της «κοινής νομοθετικής βάσης δεδομένων» που προβλέπεται στη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου[3].

Υπάρχουν άλλα μέτρα τα οποία θα μπορούσε να λάβει το Συμβούλιο για τη διευκόλυνση της εύρεσης νομοθετικών εγγράφων;

II. Διαφάνεια των συζητήσεων

3. Περιγράψτε τυχόν δυσκολίες που έχετε αντιμετωπίσει κατά τη λήψη πληροφοριών ή εγγράφων που συνδέονται με συζητήσεις στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου και διατυπώστε τυχόν συγκεκριμένες προτάσεις για βελτίωση

4. Στους κόλπους των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου μπορούν να συνταχθούν και να διανεμηθούν διάφορα είδη εγγράφων (αποτελέσματα εργασιών, συμβιβαστικά κείμενα της Προεδρίας, εκθέσεις προόδου κ.λπ.). Κατά τη γνώμη σας, είναι ορισμένα έγγραφα πιο χρήσιμα από κάποια άλλα για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις εν εξελίξει συζητήσεις; Διευκρινίστε.

5. Ανατρέχετε ποτέ στον νομοθετικό φάκελο τον οποίο δημοσιεύει το Συμβούλιο μετά την έκδοση της νομοθετικής πράξης;

6. Θεωρείτε ότι για τις συζητήσεις στις ομάδες εργασίας και τις συζητήσεις στην ΕΜΑ θα πρέπει να ισχύουν διαφορετικές απαιτήσεις διαφάνειας; Αναφέρετε συνοπτικά τους λόγους της απάντησή σας.

7. Για όσο διάστημα βρίσκονται σε εξέλιξη οι συζητήσεις, τα έγγραφα που φέρουν τη σήμανση διανομής «LIMITE» (για εσωτερική χρήση) δεν δημοσιοποιούνται χωρίς προηγούμενη έγκριση. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα επιπλέον μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν για την περαιτέρω ρύθμιση και εναρμόνιση της χρήσης της σήμανσης «LIMITE» σε σχέση με τα νομοθετικά έγγραφα;

8. Δεδομένου ότι υπάρχει το ενδεχόμενο οι θέσεις των αντιπροσωπειών να μετεξελίσσονται κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων και ότι το Συμβούλιο οφείλει να προστατεύει την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας του για τη λήψη αποφάσεων, σε ποιον βαθμό πιστεύετε ότι θα πρέπει να καταγράφονται οι θέσεις τις οποίες εκφράζουν οι εθνικές αντιπροσωπείες στο πλαίσιο των συζητήσεων στις ομάδες εργασίας του Συμβουλίου / στην ΕΜΑ; Πόσο σημαντικό θα ήταν για εσάς να μάθετε ποια είναι η θέση της εθνικής αντιπροσωπείας;

III. Άλλο

9. Διατυπώστε παρατηρήσεις σχετικά με οποιουσδήποτε άλλους τομείς ή μέτρα που κατά την άποψή σας είναι σημαντικά για την ενίσχυση της διαφάνειας των νομοθετικών συζητήσεων στους κόλπους των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου. Παρακαλείστε να είστε όσο πιο ακριβείς μπορείτε.

Πώς μπορείτε να συμβάλετε

Η προθεσμία για την υποβολή παρατηρήσεων λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2017.

Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, με χρήση του ακόλουθου εντύπου επικοινωνίας: http://www.ombudsman.europa.eu/email?to=contactform_email_EO-CouncilConsultation

ή

ταχυδρομικώς, στη διεύθυνση: European Ombudsman, 1 avenue du Président Robert Schuman, CS 30403, F - 67001 Strasbourg Cedex, France

Παρακαλείστε να αναφέρετε σαφώς την ένδειξη «Council consultation - OI/2/2017» (Διαβούλευση σχετικά με το Συμβούλιο -OI/2/2017) στην αρχή της απάντησής σας.

Οι παρατηρήσεις μπορούν να υποβληθούν σε οποιαδήποτε από τις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ. Εάν είναι δυνατόν, φροντίστε ώστε η έκταση των παρατηρήσεών σας να μην υπερβαίνει τις 10 σελίδες συμπεριλαμβανομένων τυχόν παραρτημάτων.

Η Διαμεσολαβήτρια θα διαβιβάσει στο Συμβούλιο όλες τις παρατηρήσεις που θα παραληφθούν. Προτίθεται επίσης να δημοσιεύσει αυτές τις παρατηρήσεις στην ιστοσελίδα της. Τα φυσικά πρόσωπα που θεωρούν ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό 45/2001 για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα[4], το όνομά τους δεν θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί, θα πρέπει να ενημερώσουν την Διαμεσολαβήτρια.

Εάν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες, παρακαλείστε να επικοινωνήσετε με την κ. Alice Bossière, υπεύθυνη στρατηγικών ερευνών της Διαμεσολαβήτριας (τηλ.: +32 228 33 401).

 

[1] Λεπτομερής κατάλογος των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου παρατίθεται στην ειδική ιστοσελίδα του Συμβουλίου και είναι διαθέσιμος και στις 24 επίσημες γλώσσες: http://www.consilium.europa.eu/en/council-eu/preparatory-bodies/

[2] Βλέπε κατωτέρω την επιστολή της Διαμεσολαβήτριας και την απάντηση του Συμβουλίου.

[3] http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2016.123.01.0001.01.ENG

[4] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, ΕΕ L 8 της 12.1.2001, σ. 1. Βλέπε επίσης: http://www.ombudsman.europa.eu/en/resources/dataprotection/home.faces.