03-03-2004


ΓΕΝΙΚΑ

Η Επιτροπή έχει δώσει ύψιστη προτεραιότητα στην επίτευξη ίσων ευκαιριών για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και έχει καταβάλει ιδιαίτερες προσπάθειες για την αποφυγή διακρίσεων στις σχέσεις της Επιτροπής με άτομα με ειδικές ανάγκες, είτε αυτά συγκαταλέγονται στο ευρύ κοινό είτε στο προσωπικό. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά για την προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες, ώστε να συμμετέχουν αυτά πλήρως σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, και θα συνεχίσει να επιδιώκει θετικές αλλαγές στον εν λόγω τομέα, ιδίως όσον αφορά την αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με ειδικές ανάγκες που εργάζονται στην Επιτροπή.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή έχει αναλάβει τα τελευταία έτη μια σειρά πρωτοβουλιών για την υλοποίηση της αρχής των ίσων ευκαιριών για τα άτομα με ειδικές ανάγκες που ανήκουν στο προσωπικό της αλλά και για όσους επιθυμούν να συμμετέχουν στη διαδικασία πρόσληψης. Οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν τόσο νομοθετικές όσο και μη νομοθετικές προτάσεις.

Οι νομοθετικές προτάσεις αφορούν την τροποποίηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης, μια σύνθετη και χρονοβόρα διαδικασία η οποία πλησιάζει στην ολοκλήρωσή της. Οι μη νομοθετικές προτάσεις περιλαμβάνουν την παροχή ειδικής υποδομής, όταν ζητείται από άτομα με ειδικές ανάγκες, σε γενικούς διαγωνισμούς προσλήψεων καθώς και τη θέσπιση ενός νέου κώδικα ορθής πρακτικής για την απασχόληση ατόμων με ειδικές ανάγκες και τη διάθεση συγκεκριμένων πολιτικών εγγράφων σε εκδόσεις του συστήματος Μπράιγ.

Στόχος της Επιτροπής είναι η διευκόλυνση της συμμετοχής των ατόμων με ειδικές ανάγκες στη διαδικασία προσλήψεων και η παροχή της δυνατότητας σε όσους ήδη εργάζονται στην Επιτροπή αλλά και σε αυτούς που καθίστανται ανάπηροι ενώ υπηρετούν να απολαμβάνουν εργασιακές ρυθμίσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους, όπου αυτό χρειάζεται, καθώς επίσης και να έχουν την αυτή επαγγελματική σταδιοδρομία με τους υπόλοιπους μόνιμους υπαλλήλους.

Όσον αφορά τις δύο συγκεκριμένες ερωτήσεις του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή σχετικά με:

• τις ενέργειες που έχει ή προτίθεται να αναλάβει η Επιτροπή για την εξασφάλιση μη διακριτικής μεταχείρισης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στις σχέσεις τους με τα θεσμικά όργανα· και
• το χρονοδιάγραμμα θέσπισής τους.

Η Επιτροπή απαντά τα ακόλουθα:

A. Ενέργειες που έχουν αναληφθεί

Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης

1. Απαγόρευση των διακρίσεων λόγω αναπηρίας

Στο πλαίσιο της διαδικασίας μεταρρύθμισης, η Επιτροπή υπέβαλε τροποποιήσεις του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης που αποσκοπούν στη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής και τη συμπερίληψη όλων των λόγων διακριτικής μεταχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 13 της συνθήκης του Άμστερνταμ. Στις τροποποιήσεις αυτές περιλαμβάνεται η σαφής νομική δήλωση ότι απαγορεύεται κάθε διάκριση λόγω, μεταξύ άλλων, αναπηρίας (νέο άρθρο 1δ 1).

2. Ορισμός της αναπηρίας

Η προτεινόμενη νομοθεσία, η οποία πρόκειται να εγκριθεί από το Συμβούλιο πριν από την 1η Μαΐου 2004, περιέχει επίσης ορισμό της «αναπηρίας» και προβλέπει την υποχρέωση των αρχών διορισμού να αποκρίνονται θετικά σε όλα τα εύλογα αιτήματα του προσωπικού για ειδικές εγκαταστάσεις και προσαρμογές, οι οποίες αποκαλούνται «λογικές διαρρυθμίσεις». Ως λογική διαρρύθμιση ορίζεται αυτή η οποία δεν δημιουργεί δυσανάλογη επιβάρυνση για τη διορίζουσα αρχή (νέο άρθρο 1δ 4).

3. Λογική διαρρύθμιση

Η παροχή λογικών διαρρυθμίσεων συμβάλει στο να εξασφαλίζεται ότι τα άτομα με ειδικές ανάγκες μπορούν να εργαστούν σε ίση βάση με τους συναδέλφους τους, αφού με αυτές θα παρέχεται πρακτική διευκόλυνση στην πρόσληψη και την επαγγελματική σταδιοδρομία ατόμων με ειδικές ανάγκες.

4. Μεταφορά του βάρους απόδειξης

Όσον αφορά καταγγελίες για διακριτική μεταχείριση, η Επιτροπή προβλέπει στον τροποποιημένο κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης (νέο άρθρο 1δ 5) τη μεταφορά του βάρους απόδειξης για τα άτομα που θεωρούν ότι αδικούνται λόγω μη εφαρμογής στην περίπτωσή τους της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Πρακτικά, σε κάθε περίπτωση που άτομο με ειδικές ανάγκες καταγγέλλει περίπτωση εκ πρώτης όψεως διακριτικής μεταχείρισης εις βάρος του λόγω αναπηρίας, το θεσμικό όργανο φέρει το βάρος απόδειξης της μη παραβίασης της αρχής της ίσης μεταχείρισης.

Πρόσληψη από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Επιλογής Προσωπικού (EPSO)

Οι δημοσιεύσεις της EPSO σχετικά με τις δυνατότητες απασχόλησης στην Επιτροπή έχουν βελτιωθεί και έχουν γίνει περισσότερο στοχοθετημένες, με σκοπό να τονώσουν το ενδιαφέρον πιθανών υποψηφίων με ειδικές ανάγκες και να τους διαβεβαιώσουν ότι η αναπηρία δεν αποτελεί εμπόδιο για την απασχόλησή τους στην Επιτροπή. Έχουν επίσης καταβληθεί προσπάθειες για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε διεθνείς ιστοτόπους και, όταν άτομα με ειδικές ανάγκες επιτυγχάνουν σε διαγωνισμούς πρόσληψης, αναλαμβάνονται ενέργειες ώστε να βοηθηθούν στην εξεύρεση κατάλληλων θέσεων εργασίας. Στο πλαίσιο μιας εσωτερικής διυπηρεσιακής ομάδας της Επιτροπής έχει δημιουργηθεί μια υποομάδα, η οποία συνέταξε έκθεση σχετικά με την πρόσβαση στη διαδικασία προσλήψεων από άτομα με προβλήματα όρασης.

Προληπτική μέριμνα κατά την πρόσληψη ατόμων με ειδικές ανάγκες

Σε συνεννόηση με την EPSO, η Γενική Διεύθυνση Προσωπικού και Διοίκησης λαμβάνει ειδική κοινοποίηση για επιτυχόντες σε διαγωνισμούς πρόσληψης, οι οποίοι έχουν δηλώσει αναπηρία για την οποία απαιτείται ειδική διαρρύθμιση κατά τη διαδικασία πρόσληψης. Στη συνέχεια, η Γενική Διεύθυνση Προσωπικού και Διοίκησης υιοθετεί μια προληπτική προσέγγιση για την πρόσληψή τους από τις υπηρεσίες.

Προσβασιμότητα σε κτίρια

Με βάση μια έρευνα που έγινε το 2002 από τη Γενική Διεύθυνση Προσωπικού και Διοίκησης σε 52 κτίρια, η υπηρεσία υποδομής και υλικοτεχνικής μέριμνας (OIB) συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα εργασίας της τις βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν. Έχουν γίνει ήδη μια σειρά τροποποιήσεων σε κτίρια, όπως: βελτίωση των χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων, προσαρμογή των εξόδων κινδύνου, εγκατάσταση αυτόματα ανοιγόμενων θυρών, εγκατάσταση νέων τουαλετών για άτομα με ειδικές ανάγκες και εγκατάσταση χειρολαβών θυρών (οριζόντιες μπάρες), προσαρμογή μη συμβατικών κλιμάκων εισόδου.
Επίσης, η νέα έκδοση του εγγράφου για τις πρότυπες προδιαγραφές κτιρίων (Manuel des normes applicables à l'Immeuble Type), το οποίο βρίσκεται στη διαδικασία έγκρισής του, θα περιλαμβάνει τους εσωτερικούς κανονισμούς στους οποίους αναφέρεται ο «κώδικας ορθής πρακτικής για την απασχόληση ατόμων με ειδικές ανάγκες», όσον αφορά την πρόσβαση, την κίνηση εντός κτιρίων, την εκκένωση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, τις εγκαταστάσεις υγιεινής. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται επίσης η δέσμευση για την ανάληψη διορθωτικών ενεργειών για την εξασφάλιση της προσβασιμότητας σε κτίρια στα οποία στεγάζεται η Επιτροπή.

Όλα αυτά τα μέτρα θα συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση της προσβασιμότητας για όλα τα άτομα που επισκέπτονται τις κτιριακές εγκαταστάσεις της Επιτροπής, είτε αυτά είναι από το ευρύ κοινό είτε είναι μέλη του προσωπικού. Η Επιτροπή συμφωνεί στο ότι πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα και η βελτίωση της προσβασιμότητας στα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι υπηρεσίες θα συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητα.

Προσβασιμότητα σε έγγραφα

Για τη βελτίωση της προσβασιμότητας ατόμων με προβλήματα όρασης σε κύρια έγγραφα που παράγονται στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, το λευκό βιβλίο για τη μεταρρύθμιση στην Επιτροπή και το συμβουλευτικό έγγραφο για τη βελτίωση των εργασιακών ρυθμίσεων για τα άτομα με ειδικές ανάγκες έχουν εκδοθεί και με το σύστημα Μπράιγ. Οι εκδόσεις με το σύστημα Μπράιγ είναι διαθέσιμες στην κεντρική βιβλιοθήκη της Επιτροπής και στη βιβλιοθήκη της κοινής υπηρεσίας διερμηνείας και διασκέψεων (SCIC) στο συνεδριακό κέντρο Borchette.

Επίσης, το Σεπτέμβριο του 2001, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο «eEurope 2002 (Ηλεκτρονική Ευρώπη2002): Προσβασιμότητα στις δημόσιες ιστοθέσεις και στο περιεχόμενό τους», με την οποία επιδιώκεται να καταστούν οι ιστοτόποι περισσότερο προσβάσιμοι από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και από άτομα με ειδικές ανάγκες. Με την έκδοση αυτής της ανακοίνωσης και την υλοποίηση των μέτρων που περιέχονται σε αυτήν, η Επιτροπή ενθάρρυνε τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο.

Έχουν ξεκινήσει ήδη οι εργασίες για τη συμμόρφωση του ιστοτόπου EUROPA με το επίπεδο συμμόρφωσης "A", δηλαδή για την ικανοποίηση όλων των σημείων ελέγχου της προτεραιότητας 1 των διεθνώς αποδεκτών κατευθυντήριων γραμμών για την προσβασιμότητα στον παγκόσμιο ιστό που έχουν οριστεί από την Πρωτοβουλία για την προσβασιμότητα στον παγκόσμιο ιστό (WAI). Ωστόσο, επειδή ο ιστοτόπος περιέχει περισσότερες από ένα εκατομμύριο σελίδες, για την εργασία αυτή θα απαιτηθεί σημαντικός χρόνος. Για πρακτικούς λόγους, η Επιτροπή αποφάσισε να προσαρμόσει μόνο νέες ιστοσελίδες καθώς και εκείνες που τροποποιούνται ή επικαιροποιούνται. Επομένως, οι σελίδες που έχουν ήδη αρχειοθετηθεί ή που δημιουργήθηκαν τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του EUROPA δεν θα είναι πλήρως προσβάσιμες.

Ορισμένες από τις βασικότερες σελίδες του EUROPA (όπως η σελίδα υποδοχής του EUROPA και η σελίδα υποδοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) πληρούν ήδη τις προδιαγραφές του επιπέδου συμμόρφωσης «A». Οι σελίδες αυτές περιέχουν λογότυπο με το οποίο επισημαίνεται ότι πληρούν αυτές τις προδιαγραφές και ότι αυτές και ορισμένες από τις υποσελίδες τους έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα την προσβασιμότητα.

Αναθεωρημένος κώδικας ορθής πρακτικής

Ταυτόχρονα με την πρόταση του νέου υπηρεσιακού κανονισμού και την περισσότερο στοχοθετημένη προσέγγιση της EPSO, έγινε και η αναθεώρηση του κώδικα ορθής πρακτικής για την απασχόληση ατόμων με ειδικές ανάγκες, ο οποίος είχε εκδοθεί το 1998, τόσο στο πλαίσιο της Επιτροπής όσο και με άλλα θεσμικά όργανα.

Αναγνωρίζοντας ότι ορισμένες από τις προτεινόμενες καταστατικές αλλαγές, που αναφέρθηκαν ήδη προηγούμενα, θα καθιστούσαν παρωχημένες κάποιες διατάξεις του κώδικα του 1998 - όπως ο ορισμός της αναπηρίας και οι εύλογες διαρρυθμίσεις - ξεκίνησε η αναθεώρησή του. Επίσης, ο κώδικας του 1998 περιείχε παρέκκλιση από τα όρια ηλικίας για υποψήφιους με ειδικές ανάγκες και, επειδή τα όρια ηλικίας πλέον καταργούνται, δεν υπήρχε πια ανάγκη για παρόμοια διάταξη. Η αναθεώρηση κατέληξε στην έκδοση από την Επιτροπή ενός νέου κώδικα ορθής πρακτικής για την απασχόληση ατόμων με ειδικές ανάγκες, στις 25 Νοεμβρίου 2003(1).

Στόχος είναι να συνεκτιμούνται στον αναθεωρημένο κώδικα πιο πολύ οι ανάγκες των ατόμων με ειδικές ανάγκες, ιδίως σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες εφαρμογής και παρακολούθησής του. Κρίνεται σημαντικό να συμμετέχουν στις διαδικασίες αυτές εκείνα τα μέλη του προσωπικού τα οποία τα αφορά περισσότερο, έτσι ώστε να επιτρέπεται η συμμετοχή τους σε πρακτικό επίπεδο, δηλαδή στη λειτουργία και στην παρακολούθηση της υλοποίησης του κώδικα.

Γενικά, ο κώδικας ορθής πρακτικής ασχολείται με τα ακόλουθα θέματα:

- - Προσαρμογές που σχετίζονται με την εργασία: Η απαιτούμενη προσαρμογή καθορίζεται με βάση τις ειδικές ανάγκες του ατόμου και συνήθως παρέχεται.

- - Πρόσληψη: Οι διαδικασίες πρόσληψης και επιλογής προσαρμόζονται ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι υποψήφιοι με ειδικές ανάγκες δεν μειονεκτούν.

- - Σταδιοδρομία: Από τη στιγμή που υποψήφιοι με ειδικές ανάγκες τοποθετούνται σε λίστα επιλογής, μπορούν να λάβουν ειδικές συμβουλές για την εξασφάλιση μιας θέσης. Αφού προσληφθούν, οι μόνιμοι υπάλληλοι με ειδικές ανάγκες έχουν το δικαίωμα πλήρους ανάπτυξης του δυναμικού τους, π.χ. μέσω της κατάρτισης.

- - Περιβάλλον εργασίας: Πρέπει να λαμβάνονται όλα τα εύλογα μέτρα για την εξάλειψη σωματικών ή τεχνικών περιβαλλοντικών εμποδίων που ενδέχεται να αντιμετωπίζουν μέλη του προσωπικού με ειδικές ανάγκες.

- - Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση: Ο κώδικας κοινοποιείται σε όλο το προσωπικό και κύκλοι κατάρτισης που θα αναλύουν σε βάθος θέματα αναπηριών θα απευθύνονται συγκεκριμένα σε άτομα που τα αφορά ιδιαίτερα.

- - Παρακολούθηση: Ένα σημαντικό στοιχείο στην υλοποίηση του κώδικα είναι η συνεχής παρακολούθηση της λειτουργίας του, ώστε να εξασφαλίζεται η βελτίωση της εφαρμογής του σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας πρόσληψης, και καθ' όλη την επαγγελματική σταδιοδρομία του υπαλλήλου.

Ο κώδικας είναι διαθέσιμος σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του ακόλουθου υπερσυνδέσμου

http://ec.europa.eu/dgs/personnel_administration/human_resources_el.htm#114

Ο κώδικας είναι επίσης διαθέσιμος σε εκδόσεις με το σύστημα Μπράιγ.

Επειδή και τα άλλα θεσμικά όργανα συμμετείχαν στη διαδικασία διαβούλευσης για την ανάπτυξη του νέου κώδικα, αναμένεται ότι θα τον υιοθετήσουν, τηρουμένων των αναλογιών, σύμφωνα με τις δικές τους διαδικασίες.

Όταν συμβεί αυτό θα ισχύουν σε όλα τα θεσμικά όργανα τόσο ο νέος κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης όσο και ο νέος κώδικας ορθής πρακτικής.

B. Χρονοδιάγραμμα

Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης

Η αναθεώρηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης εγκρίθηκε επίσημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 18 Νοεμβρίου 2003. Υποβλήθηκε στο Συμβούλιο για τελική έγκριση και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ την 1η Μαΐου 2004.

Κώδικας ορθής πρακτικής

Ο κώδικας ορθής πρακτικής έχει τεθεί ήδη σε λειτουργία, με ισχύ από την ημερομηνία έκδοσής του από την Επιτροπή, στις 25 Νοεμβρίου 2003. Ως προκαταρκτική ενέργεια, με σκοπό την εξασφάλιση της εφαρμογής εντός της Επιτροπής, ζητήθηκε από τους Γενικούς Διευθυντές, το 2004, να διενεργήσουν μια έρευνα στο προσωπικό τους ώστε να δοθούν πρωτογενή στοιχεία για τα άτομα με ειδικές ανάγκες που απασχολούνται στην Επιτροπή. Οι έρευνες αυτές προβλέπονται στο τμήμα 8 του κώδικα και προτείνεται η δημοσίευση μιας ανώνυμης στατιστικής έκθεσης με τα συλλεχθέντα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των μελών του προσωπικού της Επιτροπής με ειδικές ανάγκες.

Ένα σημαντικό στοιχείο στην υλοποίηση του κώδικα είναι η συνεχής παρακολούθηση της λειτουργίας του, ώστε να εξασφαλίζεται η βελτίωση της εφαρμογής του σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας πρόσληψης, και καθ' όλη την επαγγελματική σταδιοδρομία του υπαλλήλου.

Η Επιτροπή επιθυμεί να διαβεβαιώσει τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή ότι θα συνεχίσει να αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο θέμα των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της πολιτικής της για το προσωπικό. Η ποικιλότητα της κοινωνίας πρέπει να αντικατοπτρίζεται στη σύνθεση του προσωπικού, έτσι ώστε η Επιτροπή να αξιοποιεί πλήρως την πληθώρα ικανοτήτων που διαθέτει το προσωπικό της.

Πέρα από το αίτημα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για ενημέρωση σχετικά με τα προαναφερθέντα μέτρα, η Επιτροπή θα ήθελε να υποβάλει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την ενσωμάτωση στα Ευρωπαϊκά Σχολεία των μαθητών με ειδικές ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ωστόσο ότι αρμόδιο για τα Ευρωπαϊκά Σχολεία είναι το Σώμα Συμβούλων, όπου η Επιτροπή εκπροσωπείται μόνο με μία ψήφο.

Γ. Τα Ευρωπαϊκά Σχολεία

Ακαδημαϊκές ρυθμίσεις

Το 1999, τα Ευρωπαϊκά Σχολεία θέσπισαν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (SEN). Το πρόγραμμα αυτό καλύπτει μαθησιακές δυσκολίες καθώς επίσης και τις περισσότερες μορφές ειδικών αναγκών μάθησης και σωματικές αναπηρίες. Το πρόγραμμα δίνει έμφαση στην ενσωμάτωση των μαθητών στη σχολική ζωή, στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Παρ' ό,τι ορισμένα εξειδικευμένα μαθήματα μπορούν να παραδίδονται εκτός της αίθουσας διδασκαλίας, τα περισσότερα παραδίδονται εντός της αίθουσας διδασκαλίας με την υποστήριξη εξειδικευμένου εκπαιδευτικού, στο πλευρό του μαθητή, εκτός από το δάσκαλο της τάξης.

Για κάθε μαθητή του SEN καταρτίζεται ατομικό πρόγραμμα, το οποίο αποφασίζεται με βάση τις ικανότητες και τις ανάγκες του/ της, στο πλαίσιο ενός ειδικού συμβουλίου στο οποίο συμμετέχουν ο διευθυντής, δάσκαλοι, γονείς και συνήθως ιατρικοί εμπειρογνώμονες. Αποτέλεσμα της διαβούλευσης στο συμβούλιο είναι η κατάρτιση μιας σύμβασης όπου καθορίζονται οι υποχρεώσεις κάθε μέρους. Η σύμβαση είναι ανανεώσιμη σε ετήσια βάση και τροποποιείται ανάλογα με την πρόοδο του σπουδαστή. Λόγω του ότι κάθε περίπτωση εξετάζεται μεμονωμένα, δεν υπάρχει μεμονωμένος δημοσιονομικός περιορισμός για την παροχή υπηρεσιών σε μαθητές με αναπηρίες.

Εκτός από τη μείωση ή/ και τη διαφοροποίηση του θεματικού προγράμματος και του συνολικού προγράμματος σπουδών, όπου χρειάζεται υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για μαθητές του SEN, όσον αφορά την εξέταση και την παρακολούθηση της προόδου του/ της. Οι ρυθμίσεις αυτές μπορεί να είναι απλές, όπως η αύξηση του επιτρεπόμενου χρόνου για μια εξέταση ή η αναγραφή των θεμάτων με μεγαλύτερα τυπογραφικά στοιχεία, ή πιο ουσιαστικές, όπως η χρήση υπολογιστή, η διάθεση ενός ατόμου που θα γράφει τις απαντήσεις του μαθητή ή η δυνατότητα προφορικής εξέτασης. Η πρόοδος μετράται έναντι προσωπικών στόχων και όχι έναντι αυτών της τάξης. Ωστόσο, ένας μαθητής του προγράμματος SEN μπορεί να προοδεύει (όσον αφορά την τάξη) μαζί με τους συμμαθητές του, αν και δεν προβιβάζεται στο τέλος κάθε χρόνου. Αυτό, και η αρχή της ενσωμάτωσης στην τάξη, εξασφαλίζουν την κοινωνική ένταξη του μαθητή μαζί με τους συνομηλίκους του.

Ο αριθμός των μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα SEN αυξάνεται κάθε χρόνο εφαρμογής του και το πρόγραμμα γίνεται πιο γνωστό. Η πρόοδος του προγράμματος παρακολουθείται στενά και σήμερα εξετάζεται η αναθεώρησή του, ώστε να υποβληθεί στο Σώμα Συμβούλων των Ευρωπαϊκών Σχολείων την επόμενη άνοιξη. Στην αναθεώρηση περιλαμβάνονται πολλές ορθές πρακτικές που έχουν εντοπιστεί από την εμπειρία στα διάφορα σχολεία.

Προσβασιμότητα σε σχολικές εγκαταστάσεις

Πολλά Ευρωπαϊκά Σχολεία έχουν κτιστεί ή προσαρμοστεί για την εξυπηρέτηση ατόμων με ειδικές ανάγκες. Αυτά που κτίστηκαν ή ανακαινίστηκαν πρόσφατα, δηλαδή τα τρία σχολεία στις Βρυξέλλες και τα σχολεία στο Λουξεμβούργο και στο Αλικάντε, έχουν συμπεριλάβει τα πιο σύγχρονα πρότυπα όσον αφορά την πρόσβαση ατόμων με ειδικές ανάγκες. Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα σχολεία έχουν προβεί σε ανακαινίσεις εντός των ορίων της υπάρχουσας αρχιτεκτονικής τους, αν και δεν είναι διαθέσιμοι σε όλα τα σχολεία ανελκυστήρες.

Η διάθεση κτιρίων για τα Ευρωπαϊκά Σχολεία και η συντήρησή τους αποτελεί αρμοδιότητα του κράτους μέλους στην επικράτεια του οποίου βρίσκεται το εκάστοτε σχολείο. Ωστόσο, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από τις αρμόδιες εθνικές αρχές να μεριμνήσουν για τις κατάλληλες προσαρμογές και σκοπεύει να το πράξει αυτό στην επόμενη συνεδρίαση του Σώματος Συμβούλων των Ευρωπαϊκών Σχολείων, τον Απρίλιο 2004.

---

(1) C (2003) 4362 της 25.11.2003