Αναζήτηση ερευνών

Η υπόθεση αφορούσε μια εν εξελίξει αξιολόγηση, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των κριτηρίων για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών κινδύνων από τα φυτοφάρμακα, των αποκαλούμενων «ειδικών στόχων προστασίας». Ο ενδιαφερόμενος, μια περιβαλλοντική οργάνωση, εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την προτεινόμενη μέθοδο και ισχυρίστηκε ότι υπάρχουν συγκρούσεις συμφερόντων με εμπειρογνώμονες που έχουν εμπλακεί στον σχεδιασμό της.

Η Διαμεσολαβήτρια ξεκίνησε έρευνα σχετικά με μία πτυχή της αναφοράς, η οποία αφορούσε την επιλογή ενός εμπειρογνώμονα εκ μέρους της Επιτροπής σε μια συνάντηση εργασίας ενδιαφερομένων, η οποία έλαβε χώρα κατά την έναρξη της αξιολόγησης τον Σεπτέμβριο του 2019. Η Διαμεσολαβήτρια επισήμανε ότι η Επιτροπή δεν είχε ζητήσει από τον εν λόγω εμπειρογνώμονα να υποβάλει δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων πριν από τη συνάντηση εργασίας.

Η Διαμεσολαβήτρια έκρινε ότι η Επιτροπή θα έπρεπε να έχει ζητήσει από τον εμπειρογνώμονα να υποβάλει δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων, τούτο δε λόγω της φύσης της συνάντησης εργασίας, η οποία αφορούσε την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ σε έναν αμφιλεγόμενο τομέα, λόγω του ρόλου του εμπειρογνώμονα σε αυτήν, καθώς και λόγω του γεγονότος ότι ο εμπειρογνώμονας παρουσιάστηκε ως ανεξάρτητος. Η γνωστοποίηση τυχόν συμφερόντων, τα οποία θα μπορούσαν να συνεπάγονται σύγκρουση, είναι απαραίτητη προκειμένου να διασφαλίζεται η εμπιστοσύνη του κοινού στις πολιτικές που απορρέουν από τέτοιες διαδικασίες, καθώς και η νομιμότητα των εν λόγω πολιτικών στα μάτια του κοινού.

Καθώς η Επιτροπή ζήτησε στο μεταξύ από τον εμπειρογνώμονα να υποβάλει δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων, η Διαμεσολαβήτρια δεν βλέπει λόγο να συνεχίσει περαιτέρω την εξέταση του θέματος. Παρά ταύτα, η Διαμεσολαβήτρια αναμένει εκ  μέρους της Επιτροπής να ζητά, να αξιολογεί και να δημοσιεύει τις δηλώσεις σύγκρουσης συμφερόντων των εμπειρογνωμόνων που προσκαλούνται με την προσωπική τους ιδιότητα σε παρόμοιες μελλοντικές εκδηλώσεις, και υποβάλλει σχετική προς τούτο πρόταση.

Η Διαμεσολαβήτρια εξέτασε επίσης τους ισχυρισμούς του ενδιαφερόμενου σχετικά με την ουσία της δήλωσης περί σύγκρουσης συμφερόντων, και συγκεκριμένα ότι αυτή ήταν ελλιπής και ότι η Επιτροπή δεν την αξιολόγησε ώστε να εντοπίσει τυχόν συγκρούσεις συμφερόντων. Η Διαμεσολαβήτρια θεώρησε την εκτίμηση της Επιτροπής εύλογη. Ως εκ τούτου, περάτωσε την έρευνα.

Η εν λόγω έρευνα βάσει αναφοράς αφορούσε το φόρουμ υψηλού επιπέδου, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής, για την προτεινόμενη Ένωση Κεφαλαιαγορών της ΕΕ. Το φόρουμ συγκέντρωσε υψηλόβαθμα εκτελεστικά στελέχη του κλάδου και κορυφαίους διεθνείς εμπειρογνώμονες και μελετητές προκειμένου να αναπτύξει νέες ιδέες επί σχετικών πολιτικών για την Επιτροπή και, το 2020, εκπόνησε έκθεση με συστάσεις.

Μετά από εκτενή επιθεώρηση εγγράφων της Επιτροπής και μια συνάντηση με την Επιτροπή στο πλαίσιο της έρευνας, η Διαμεσολαβήτρια εντόπισε δύο περιπτώσεις κακοδιοίκησης:

1. Ορισμένα μέλη του φόρουμ που διατηρούσαν σχέσεις με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θεωρούνταν από την Επιτροπή ότι ήταν ανεξάρτητα και ότι εκπροσωπούσαν το δημόσιο συμφέρον. Για να μετριάσει τους κινδύνους τυχόν συγκρούσεων συμφερόντων που είχε εντοπίσει, η Επιτροπή εφάρμοσε γενικά μέτρα. Η Διαμεσολαβήτρια αξιολόγησε προσεκτικά αυτά τα μέτρα και τα έκρινε ανεπαρκή.

2. Βάσει της προβληματικής κατηγοριοποίησης των μελών του φόρουμ, η Επιτροπή γνωστοποίησε έναν διαχωρισμό μεταξύ μελών του φόρουμ που υποτίθεται ότι ήταν ανεξάρτητα και μελών του φόρουμ που αντιπροσώπευαν ένα κοινό συμφέρον διάφορων οργανώσεων ενδιαφερομένων, το οποίο απέκλινε σημαντικά από αυτό που ήταν στην πραγματικότητα.

Η Διαμεσολαβήτρια εξέδωσε σύσταση.

Η απάντηση της Επιτροπής στη σύσταση της Διαμεσολαβήτριας δεν περιείχε καμία νέα πληροφορία και δεν μεταβάλλει τα πορίσματα της έρευνας.

Ως εκ τούτου, η Διαμεσολαβήτρια περατώνει την έρευνά της επιβεβαιώνοντας τα πορίσματα και τη σύστασή της

 

Η Διαμεσολαβήτρια διεξήγαγε έρευνα, κατόπιν δικής της πρωτοβουλίας, σχετικά με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (ΕΟΑ) να επιτρέψει στον πρώην γενικό διευθυντή του να αναλάβει δύο υψηλόβαθμες θέσεις στην εταιρεία αεροναυπηγικής Airbus.

Η έρευνα της Διαμεσολαβήτριας εξέτασε επίσης τον τρόπο με τον οποίο ο ΕΟΑ χειρίστηκε το γεγονός ότι ο πρώην γενικός διευθυντής ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα πριν λάβει σχετική έγκριση από τον EΟΑ, γεγονός που συνιστά παραβίαση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης του ΕΟΑ.

Η Διαμεσολαβήτρια έκρινε ότι οι όροι που επιβλήθηκαν στον πρώην γενικό διευθυντή από τον ΕΟΑ κατά την απόφαση έγκρισής του, ήταν ανεπαρκείς σε σύγκριση με τους κινδύνους, επομένως δεν θα ήταν δυνατή η παρακολούθηση και εφαρμογή τους. Υπήρξαν επίσης αδυναμίες στον τρόπο με τον οποίο ο ΕΟΑ αξιολόγησε τον κίνδυνο σύγκρουσης συμφερόντων.

Ο ΕΟΑ θα έπρεπε αντίθετα να είχε εφαρμόσει πιο αυστηρούς όρους και να είχε απαγορεύσει στον πρώην γενικό διευθυντή του να αναλάβει τη θέση που προκάλεσε τον μεγαλύτερο κίνδυνο σύγκρουσης με τα έννομα συμφέροντα του ΕΟΑ. Αυτή η παράλειψη είχε ως αποτέλεσμα κακοδιαχείριση από την πλευρά του ΕΟΑ.

Με βάση αυτά τα πορίσματα, η Διαμεσολαβήτρια εξέδωσε δύο συστάσεις:

(i) Στο μέλλον, ο ΕΟΑ θα πρέπει να απαγορεύει στα ανώτερα στελέχη του να αναλαμβάνουν θέσεις μετά τη λήξη της θητείας τους εφόσον προκύπτει σαφής σύγκρουση συμφερόντων με τα έννομα συμφέροντα του ΕΟΑ·

(ii) Ο ΕΟΑ θα πρέπει να ορίσει τα κριτήρια για την απαγόρευση σχετικών κινήσεων, προκειμένου να διασαφηνίσει την κατάσταση στα υψηλόβαθμα στελέχη. Οι υποψήφιοι για ανώτερες θέσεις στον ΕΟΑ πρέπει να ενημερώνονται για τα κριτήρια αυτά όταν υποβάλουν αίτηση πρόσληψης.

 

The case concerned the High Level Forum on the proposed EU Capital Markets Union, a Commission expert group. The Forum gathered senior industry executives and top international experts and scholars to develop new ideas on related policies for the Commission.

The Forum had two types of members:

Type A - who were appointed in their personal capacity to act independently and in the public interest;

Type B - members who represented a common interest of different stakeholder organisations.

The complainant was concerned that a number of Type A members had links to financial institutions and could, as such, not be considered independent. After the Forum’s recommendations were made public, these members’ declarations of interests were no longer publicly available. In general, the complainant was concerned that the Forum’s composition was insufficiently broad and diverse.

The Ombudsman inquiry found two instances of maladministration:

1. Instead of following its own rules on conflicts of interest for Type A members, the Commission applied general measures to mitigate risks of conflicts of interest. These measures were insufficient.

2. Consequently, the split between the two types of Forum members deviated significantly from the balance that the Commission claimed it struck, and made public.

Based on her inquiry, the Ombudsman recommends that the Commission diligently apply its rules regarding conflicts of interest for individuals applying to be appointed as Type A members of expert groups. Other mitigating measures to address risks of conflicts of interest of Type A members may be taken in addition, but should not substitute the Commission’s rules to this end.