Αναζήτηση ερευνών

Η υπόθεση αφορούσε αίτημα για πρόσβαση του κοινού σε τμήματα αίτησης για χορήγηση άδειας κυκλοφορίας εμβολίου mRNA κατά της νόσου COVID-19, όπου περιέχονταν λεπτομερείς εξηγήσεις σχετικά με τον τρόπο παρασκευής του εμβολίου. Ο EMA αρνήθηκε να παράσχει πρόσβαση στα έγγραφα διότι θεώρησε ότι η κοινοποίησή τους θα υπονόμευε τα εμπορικά συμφέροντα του παρασκευαστή, καθώς και διότι δεν υπήρχε κανένα υπέρτερο συμφέρον του κοινού για κοινοποίησή των εγγράφων.

Η Διαμεσολαβήτρια συμφωνεί ότι οι πληροφορίες που περιέχονται στα ζητούμενα έγγραφα είναι εμπορικές πληροφορίες κατά την έννοια του δικαίου της ΕΕ, καθώς τυχόν γνώση τους θα βοηθούσε τους ανταγωνιστές παρασκευαστές. Όσον αφορά το εάν υφίσταται υπέρμετρο δημόσιο συμφέρον για κοινοποίηση των εγγράφων, ενώ υπάρχουν λόγοι για τους οποίους πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα ενός φαρμάκου (π.χ. τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών) θα πρέπει πάντα να κοινοποιούνται, δεν ισχύει συνήθως το ίδιο και για τις λεπτομερείς πληροφορίες που αφορούν τον τρόπο παρασκευής ενός φαρμάκου.

Κατά την αξιολόγηση του δημοσίου συμφέροντος για κοινοποίηση των πληροφοριών παρασκευής στην εν λόγω υπόθεση, η Διαμεσολαβήτρια επισημαίνει ότι ο EMA δεν κοινοποιεί περιλήψεις των πληροφοριών παρασκευής.

Η Διαμεσολαβήτρια αναγνωρίζει την ευαισθησία του ενδιαφερόμενου στην εν λόγω υπόθεση όσον αφορά το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον, φρονεί ωστόσο ότι πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για πολιτικά ζητήματα για τα οποία πρέπει να επιληφθούν οι αντίστοιχοι πολιτικοί ιθύνοντες.

Κατά συνέπεια, η Διαμεσολαβήτρια έκρινε ότι η θέση του ΕΜΑ είναι σύμφωνη προς τη νομολογία της ΕΕ και περάτωσε την υπόθεση χωρίς να διαπιστώσει κακοδιοίκηση.

Ο ενδιαφερόμενος ζήτησε δημόσια πρόσβαση σε έγγραφα που αφορούν 1,5 εκατομμύριο ιατρικές μάσκες τις οποίες η Επιτροπή είχε αγοράσει στα αρχικά στάδια της πανδημίας COVID-19 και οι οποίες δεν πληρούσαν τα απαιτούμενα πρότυπα ποιότητας. Η Επιτροπή εντόπισε συνολικά 134 έγγραφα και παρότι χρειάστηκαν δέκα μήνες για να δώσει τελική απάντηση στον ενδιαφερόμενο, χορήγησε ευρεία δημόσια πρόσβαση. Ο ενδιαφερόμενος αντιτάχθηκε στην άρνηση της Επιτροπής να χορηγήσει πρόσβαση σε 12 έγγραφα (τμήματά τους) και, ειδικότερα, στην επίκλησή της στην ανάγκη να προστατευθούν τα εμπορικά συμφέροντα του οικείου κατασκευαστή.

Η Διαμεσολαβήτρια έκρινε ότι οι επίμαχες πληροφορίες δεν θα μπορούσαν εύλογα να θεωρηθούν εμπορικά ευαίσθητες κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τη δημόσια πρόσβαση σε έγγραφα. Επισήμανε, περαιτέρω, ότι ακόμη κι αν κάποιος δεχόταν ότι η Επιτροπή θα μπορούσε εύλογα να επικαλεστεί την απαλλαγή για λόγους προστασίας εμπορικών συμφερόντων, οι εν λόγω πληροφορίες αφορούν προϊόντα τα οποία η ΕΕ αγόρασε με χρήματα φορολογουμένων για να προστατεύσει τη δημόσια υγεία κατά τη διάρκεια της σοβαρότερης παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης τα τελευταία εκατό χρόνια. Δεδομένου ότι παρουσιάστηκαν προβλήματα με τις μάσκες που αγοράστηκαν, η Διαμεσολαβήτρια κρίνει ότι υπάρχει ισχυρό δημόσιο συμφέρον να γίνουν γνωστά τα μέτρα που λήφθηκαν για να διασφαλιστεί ότι δεν τέθηκαν σε κυκλοφορία ούτε χρησιμοποιήθηκαν ελαττωματικές μάσκες.

Ως εκ τούτου, η Διαμεσολαβήτρια θεώρησε ότι η άρνηση της Επιτροπής να χορηγήσει δημόσια πρόσβαση στη συγκεκριμένη περίπτωση συνιστά κακοδιοίκηση. Συνέστησε στην Επιτροπή να αναθεωρήσει τη θέση της με στόχο την παροχή σημαντικά αυξημένης, εάν όχι πλήρους, πρόσβασης στα επίμαχα έγγραφα.